جلوه‌هاي نمادين رنگ در ادب عرفاني

Symbolic Effects of Colors in Mystical Literature

معـرفت عــرفاني و تجــارب شهودي عرفا در دايرۀ محدود الفاظ و واژگان نمي گنجد و نيازمند زباني استعاري و رمزي است. يكي از راه هاي حسي كردن تصاوير، كمك گرفتن از عنصر رنگ است. در ادب عرفاني بسياري از امور ذهني و انتزاعي با نمادواژه هاي رنگ نشان داده مي­شود. در مقالۀ حاضر كه با توجه به روان­شناسي رنگ ها و به شيوۀ كتابخانه‌اي انجام شده، رنگ­هاي روح، عواطف، احساسات و صفات و...، همچنين الوان انوار و رنگ هاي هفت اندام لطيف در ادب عرفاني بررسي، توصيف و تحليل شده است. عارف در هر يك از مراكز هفت اندام لطيف، ادراك هاي متفاوتي از الوان يا بينش هاي رنگين گوناگون دارد كه مراحل پيشرفت و كشف باطني او را نشان مي دهد. در هماهنگي ميان درون و برون، رنگ خرقه نيز مناسب مقام عرفاني و احوال دروني سالك است اما از ديدگاهي ديگر، رنگ، رمزي از حجاب‌هاي روح و تعلقات دنيا است كه بايد از آن گذشت و به صبغه الله و بي‌رنگي رسيد.

Mystical knowledge and intuitive experiences of mystics can not be included in limited circle of words and needs a metaphorical language. One way for sensorying up of images is using the element of color. In mystical literature, many of mental affairs and abstract concepts can be displayed through colors. This article is library-based and draws upon the psychology of colors, it investigates the colors of soul, emotions, feelings and traits, and also light colors and colors of seven subtle bodies in mystical literature. The mystic, in each of seven centers of the subtle bodies, has different perceptions of colors; perceptions that shows the stages of development and inner discovery. In coordination between inside and outside, the color of his cloak indeed accords with the mystic’s spiritual rank and internal affairs; but from another viewpoint, color is the mystery of veil upon soul and wordly interests that must be passed by to ascend to God and discoloration.