كارآيي اقتصادي و دخالت دولت در قراردادها

Economic efficiency and government intervention in the contracts

كارآيي اقتصادي ابتدا در علم اقتصاد و سپس در ساير حوزه ها از جمله حقوق به عنوان يك ارزش و هدف هنجاري برتر مطرح گرديده كه به موجب آن، حوزه هايي چون بازار، قراردادها و حقوق حاكم بر آنها بايد با توجه به اين هدف هنجاري و دلالت هاي هنجاري آن شكل گرفته و در پي حصول بيشترين منافع و دستاورد با صرف كمترين ميزان از منابع و امكانات باشند. اقتصاد كلاسيك با تكيه بر مفروضاتي چون وجود رقابت كامل در بازار و اطلاعات و عقلانيت كامل طرفين قراردادها، بر اين بود كه بازار و قراردادها مي‌توانند بدون دخالت دولت نقش تخصيصي خود را به خوبي ايفاء نموده و به كارآيي اقتصادي نائل آيند. اما با گذشت زمان و مشخص شدن نادرستي پيش فرض هاي اقتصاد كلاسيك معلوم گرديد بازار آزاد، قراردادها و حقوق حاكم بر آنها در نيل به كارآيي اقتصادي ناكام اند. بنابر اين باتوجه به اهميت كارآيي اقتصادي بايد از طريق ديگري به دنبال حصول اين مهم بود. اين طريق همان دخالت دولت در قراردادها در قالب قواعدي با ماهيت حقوق عمومي است كه البته خالي از ايراد نيست. اما مي‌توان از آثار منفي آنها كاست و سپس از اين طريق كارآيي اقتصادي قراردادها را محقق ساخت. در اين مقاله ناكامي هاي بازار و حقوق سنتي قراردادها در نيل به كارآيي اقتصادي و همچنين دخالت دولت و قواعد حقوق عمومي در قراردادها مورد بحث و نقد قرار گرفته اند و در نهايت به نفع دخالت دولت و نفوذ قواعد حقوق عمومي نتيجه گيري شده است.

At first, the economic efficiency has been brought up in economics and then developed as a superior normative purpose and value in another areas such as law. Accordingly, many areas including the free market, the contracts and their related laws have been formed with regard to this normative purpose and its implications and are going to obtain the most interests and achievements, while they spend the least level of resources. emphasizing the assumptions such as existence of full competition in the market and full information and rationality of the parties, the classic economists believe that market performs its role without government intervention and achieves economic efficiency. But, incorrectness of classic economics assumptions and failure of the free market, the contracts and the law governing them, proved failure. Therefore, with regard to importance of the economic efficiency, it must obtained by another way. It is exactly the government intervention in the contracts throgh some rules of the nature of public law; a method which is subject of criticism. Of course, its negative effects are reduciable and therefore economic efficiency in the contracts can be achieved throgh the government intervention. In this article, different viewpoints about the issue will be discussed.