واكاوي و تحليل جامعه‌شناختي انتخابات رياست جمهوري در ايران (مطالعه موردي انتخابات سال 1384)

Sociological analysis of presidential elections in Iran (case study 2005)

پيروزي محمود احمدي‌نژاد در انتخابات نهمين دوره انتخابات رياست جمهوري در سال 1384 نقطه عطفي در تاريخ تحولات سياسي اجتماعي ايران معاصر به شمار مي‌رود. چراكه عليرغم ارتقاي شاخص‌هاي معطوف به توسعه اقتصادي و توسعه سياسي در دوره آقايان هاشمي و خاتمي، نامزدي منتخب مردم شد كه ارزش‌هاي سياسي متفاوتي را نمايندگي مي‌كرد. اين مقاله در نظر دارد با تحليل پيامدهاي سياسي برنامه‌هاي توسعه دوران رياست جمهوري آقايان هاشمي و خاتمي علل پيروزي احمدي‌نژاد در انتخابات سال 84 را بر اساس نظريه پيشروي محرومين آصف بيات تجزيه‌وتحليل كند. نتايج به‌دست‌آمده نشان مي‌دهد، روند نوسازي اقتصادي دوران هاشمي، منجر به شكل‌گيري طبقه متوسط جديدي شد كه دوم خرداد را خلق كرد، اما اين طبقه در دوران اصلاحات با چالش‌هاي زيادي مواجه شد و رو به انفعال گراييد. اين انفعال طبقه متوسط ازيك‌طرف و گرايش طبقات محروم جامعه به وعده‌هاي ضداشرافي­گري احمدي‌نژاد در انتخابات سال 84 نتيجه انتخابات را رقم زد. به‌عبارت‌ديگر پيروزي احمدي‌نژاد معلول انفعال طبقه متوسط و پيشروي محرومان بود.

The victory of Mahmoud Ahmadinejad in the ninth presidential election in 1384 marked a turning point in the history of contemporary political and social developments in Iran. Despite the promotion of economic and political development during Rafsanjani and Khatami eras, a candidate was elected who represented different political values. This article intends to analyze the political implications of development programs during the presidency of Khatami, Rafsanjani to examine how Ahmadinejad won the election of 2005 based on the Asef Bayat Deprived leading theory. The results showed that during the economic modernization of Hashemi era, a new middle class was created which established second of Khordad. But, they faced many challenges in the reform era and turned into passivity. This passivity of middle class, on the one side, and lower social class tendency to counter aristocratic promises of Ahmadinejad in the election of 2005, on the other hand, shaped the outcome of the election.