بررسي مباني اصالت صلح در كتاب و سنت با رويكرد انتقادي نسبت به تفسيرهاي متون مقدس در دوره ميانه

A Study on the Principality of Peace in the Scripture and Tradition with a Critical Approach toward the Interpretations of the Holy Scriptures in Middle Ages

بسياري از انديشمندان و اسلام شناسان غربي، هنگام بررسي دين اسلام و شخصيت تاريخي پيامبر (ص)، به اين نتيجه رسيده‌اند كه دين اسلام و پيامبر (ص) رسالت خود را از راه جنگ و ابزار خشونت پيش برده و اهداف خود را از طريق شمشير پيگيري كرده است. اما بايد گفت اين نوع برداشت از سيره روابط خارجي پيامبر (ص) بيشتر بازتابي از اجتهادات و تفاسير دانشمندان دوره ميانه اسلامي است تا رفتار و گفتار سياسي پيامبر (ص). مفسران در اين تفاسير به صورت ناخودآگاه اقتضائات زماني-مكاني عصر خود را به متون مقدس عرضه داشته‌اند كه در برخي موارد كژتابي در فهم مراد واقعي متون پديد آمده است. تفسيرها و اجتهادات افزون بر تاثيرپذيري از تنگناهاي تاريخي پيش روي فهم مفسران، تابعي از خواسته‌هاي سياسي خلفا و فرمانروايان دوره ميانه اسلامي نيز بوده‌اند، چرا كه در مقطع زماني كوتاهي پس از وفات پيامبر (ص) گرايش به كشورگشايي و فتح سرزمين‌هاي ديگر نيازمند دستاويزهاي نظري و درون متني از كتاب و سنت بود. براي برآورده شدن اين نياز سياسي، نظريه‌پردازان وابسته به دستگاه خلافت، حسب مورد به جعل رويات و اخباري در زمينه جهاد ابتدايي مبادرت كرده‌اند، همچنين در اين راستا با نگاه گزينشي به قرآن، آيات صلح و مدارا كه در تباين با روحيه كشورگشايي بود را با اهرم نسخ از ميان برداشتند

While studying Islam and the historical character of the Prophet (S.A.W.), many of the Western thinkers and Islamologists have concluded that Islam and the Prophet (S.A.W.) have carried out their mission through wars and violence and followed their objectives through wielding swords. It could be said, however, that this kind of impression about the mode of the Prophet’s (S.A.W.) foreign affairs is more a reflection of legal reasoning and interpretation of the Middle Ages scholars than the Prophet’s (S.A.W.) political conduct and discourse. In these interpretations, the interpreters have unconsciously superimposed the spatio-temporal exigencies of their own age on the Holy Scriptures, which in some instances resulted in some equivocations in understanding the real intentions of the Scriptures. In addition to the impressionability from historical straits faced by interpreters, the interpretations and legal reasoning have also been subject to the political demands of the caliphs and rulers of the Islamic Middle Ages, because in a short while after the demise of the Prophet (S.A.W.), tendency toward conquest of other lands demanded theoretical and intra-textual pretexts from the Scripture and tradition. To fulfill this political need, the theoreticians affiliated to caliphate have fabricated some hadith and traditions concerning preemptive jihad as per the case. Along the same line, using the lever of abrogation and with a selective look at the Qur’an, they also invalidated the verses of peace and tolerance that were in contrast to the spirit of conquests.