قيمت‌گذاري آب در توليد گندم در منطقه قهاوند با استفاده از اقتصادسنجي فضايي

در سال‌هاي اخير به ‏دليل برداشت بي‌رويه از منابع آب زيرزميني دشت قهاوند، سطح سفره آب به شدت كاهش يافته است. بنابراين اتخاذ راهكار مديريتي مناسب، جهت بهره‏‌گيري مطلوب از اين منبع داراي اهميت فراواني است. در مديريت اقتصادي منابع آب، مسئله اصلي ايجاد تعادل بين عرضه و تقاضاي آن است. در ايجاد اين تعادل، ارزش اقتصادي آب مانند قيمت هر نهاده‌ي ديگر نقش تعيين ‏كننده‌اي برعهده دارد. به ‏اين ‏علت قيمت‌گذاري آب به‏ عنوان يك روش غيرمستقيم براي استفاده كارا و پايدار از آب در بخش كشاورزي توصيه شده است. هدف اين پژوهش برآورد ارزش اقتصادي آب با استفاده از رهيافت اقتصادسنجي فضايي است. در اين تحقيق با در نظر گرفتن اين موضوع كه چاه ‏هاي كشاورزي با ساير چاه‏ هاي مجاور از نظر منابع آب زيرزميني ارتباط دارد، تلاش دارد به اين سوال پاسخ دهد كه عامل مجاورت تا چه حد تابع تقاضاي آب را تحت تأثير قرار مي‌دهد. ضريب همبستگي حاصل از تخمين توابع نشان داد، كه كاربرد رگرسيون فضايي نسبت به روش رگرسيون كلاسيك برتري دارد. اطلاعات مورد نياز در اين تحقيق به‏صورت ميداني و با تكميل پرسشنامه از كشاورزان در سال 1395 جمع‏ آوري شده است. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد كه قيمت واقعي آب در توليد گندم 2500 ريال در هر متر مكعب است. بنابراين براي ايجاد تعادل بين عرضه و تقاضاي آب مي ‏توان از شكاف قيمت واقعي آب و قيمتي پرداختي توسط كشاورزان جهت اعمال سياست قيمت‌گذاري آب در منطقه استفاده كرد.