ديدگاه كشاورزان نسبت به قانون‏‌مداري در حكمراني آب (مطالعه موردي شهرستان سبزوار، استان خراسان رضوي)

كشور ايران در منطقه خشك جهان قرار دارد و در بيشتر نقاط خشكسالي و كمبود آب به‏‌وضوح مشاهده مي‏‏‌شود. مديريت نادرست و نبود حكمراني خوب آب تشديد پيامدهاي خشكسالي را به همراه دارد. حكمراني خوب آب به سازگاري قوانين، مسئوليت‌‏پذيري سازمان‌ها، كل‌‏‏نگري و به‏‏‌هم‌‏‏پيوستگي برنامه‏‏‌ها، ملاحظات اخلاقي و رعايت عدالت در ارائه خدمات مرتبط با آب گفته مي‌‏‏شود. برقراري و اجراي صحيح حكمراني خوب آب نيازمند چارچوب‌‏هاي قانوني عادلانه و سازمان‏‌هاي اجرايي بي‌طرف است. پژوهش حاضر با هدف بررسي ديدگاه كشاورزان نسبت به رعايت قانون‏‏‌مداري در حكمراني خوب آب انجام گرفت. با استفاده از تحقيق پيمايشي و روش نمونه‏‏‌گيري خوشه‌‏‏اي تصادفي، وضعيت 202 نفر از كشاورزان در 25 روستا در سطح شهرستان سبزوار بررسي شد. نتايج نشان داد «ميزان رعايت قوانين وضع شده براي آب كشاورزي در منطقه» در رتبه اول و «ميزان احترام به حقوق كشاورزان در ارتباط با آب كشاورزي» در رتبه آخر جاي دارد. همچنين قانون‏‏‌مداري در ارتباط با حكمراني آب در منطقه وضعيت مناسب و قابل قبولي ندارد و در حد متوسط قابل ارزيابي مي‏‌باشد. در عين حال از نظر زارعاني كه از قنات براي آبياري استفاده مي‏‏‌كردند و همچنين زمين اجاره‏‏‌اي و درآمد سالانه بيشتري از كشاورزي داشتند، قانون‏‌مداري در حكمراني آب، بيشتر رعايت شده است. در مقاله حاضر پيشنهادهايي به‌‏منظور تقويت قانون‌مداري در حكمراني آب ارائه شده است كه مي‌‏توان به استفاده از دانش بومي و مشاركت كشاورزان در وضع قوانين مرتبط با آب كشاورزي اشاره كرد.