مصطلحات زحاف و تطبيق رابطه معنايي در زبان عربي و فارسي

Comparison and Deviation Idiomatic of Semantic Relation in Arabic and Persian

علم عروض از جمله علوم ادبي است كه خليل بن احمد فراهيدي در قرن دوم هجري آن را وضع كرد كه موضوع آن شعر عربي و بررسي اوزان و قواعد صحيح از ناصحيح است. اما آنچه اين مقاله در صدد بررسي آن است مصطلحات زحاف يكي از موضوعات علم عروض در دو زبان است، يعني بعد از استخراج مصطلحات زحاف به ريشه‌يابي و شرح آن‌ها پرداخته سپس رابطه معنايي اين مصطلحات قبل و بعد از اصطلاحي شدن محور بحث را در بر مي‌گيرد تا با مقايسه دو معناي قاموسي و اصطلاحي ميزان رابطه معنايي مشخص شود. اين مقاله با روش توصيفي و تحليلي و با استناد بر مصطلحات زحاف وارده در عروض خليل نگاشته شده، آنچه به دست آمده اين است كه مصطلحات زحاف بعد از ريشه‌يابي و شرح ارتباط معنايي مستقيم و هماهنگ با يكديگر دارند، انتخاب مصطلحات زحاف متناسب با معناي لغوي و مرتبط با آن است.

Prosody science is one of the literary sciences which was founded in second Hijri century by Khalīl ibn Aḥmad al-Farāhīdī; the subject is arabic poetry and studying rhythms as well as finding proper and improper rules. But the present paper intends to study deviation idiomatic which is one of the branches of prosody science in both languages; it means they would be researched after finding the deviation idiomatic and then derivation would be done and finally the semantic relation before and after amendment will be recognized to find the idiomatic and lexical meanings by comparison. This article surveys deviation idiomatic in Khalil's prosody with descriptive – analytical method. The outcome of deviation idiomatic research is that the idiomatic and lexical ones are almost in relation with each other.