نقد زيبايي‌شناسي علم بديع با رويكردي تطبيقي بر بلاغت عرب و پارسي

Rhetoric Aesthetic Criticism by a Comparative Approach on Arabic & Persian Eloquence

با عنايت به اين واقعيت كه ملت‌هاي اهل ادب در پي ارتباطات فكري و فرهنگي ناگزير از تأثير و تأثر مي‌باشند و با توجه به وجوه مشتركي كه از ديرباز بين ايرانيان و پارسيان در ابعاد مختلف همچون شعر و ادبيات و موسيقي وجود داشته، مهم‌تر از آن زبان مشترك ديني و پيوندي كه دين مبين اسلام توانسته است ميان آن‌ها در طي نزديك به دوازده قرن برقرار كند، موجب شده است تا اين دو ملت در ارتباط و تعامل با يكديگر تأثيرات فراواني بر روي هم بگذارند. يكي از جلوه‌هاي اين تأثيرگذاري در گستره فرهنگ اسلامي، بي گمان در حوزه بلاغت يا به تعبيري روشن‌تر زيبايي شناسي سخن پارسي و عرب مي‌باشد. بر همين اساس بر آن شديم تا گوشه‌هايي از اين تأثير و تأثرات ادبي را به‌ويژه از منظر نقد زيبايي شناسي مطرح كرده، آنگاه با رويكردي تطبيقي بر ادبيات عرب و پارسي به آسيب شناسي آن بپردازيم؛ به همين منظور برخي از عناوين مبهم و بحث انگيز بلاغت عرب و فارسي همچون تعقيد لفظي و ضعف تأليف(از مقوله عيوب سخنوري) و برخي آرايه‌هاي بديعي همانند آرايه تفريق، ترصيع، سجع، و تعدادي از اصطلاحات مشترك در حوزه دانش بديع و علم بيان نظير تمثيل، ارسال المثل و تشبيه تمثيل را نقد و ارزيابي

The common aspects which have existed between Iranians and Persians in different fields such as poetry, literature and music – and more important the religious language and the connection made by Islam between them – caused a wide relation, interaction and mutual effects. One of the manifestations of the mutual effect in Islamic culture is undoubtedly in the field of eloquence or better to say Persian and Arabic aesthetics. Thus this paper intends to express some of these literary effects and affects from aesthetic criticism point of view and then study them comparatively. Accordingly, some vague and challenging common expressions such as allegory, simile and etc.