تمدن اسلامي در مرحلة ‌گذار؛ ضرورت آينده نگاري و راهبردپردازي براي ساختن تمدن نوين اسلامي

Islamic Civilization in Transition; the Necessity of Foresight and Strategic Planning in Creating the New Islamic Civilization

رقابت‌هاي تمدني بين تمدن‌هاي بزرگ در عرصه جهاني، در شرايطي كه جامعه بشري با بحران‌هاي سترگ و بنيادي روبه‌روست، جهان اسلام را در مرحله گذار قرار داده است؛ مرحله‌اي كه در آن، صاحبان هر تمدني با فائق آمدن بر اين بحران‌ها و ارائه طريق براي جامعه بشري، مي‌توانند از آن به‌سلامت گذر كنند و تمدن نويني را سامان دهند و به جامعه بشري عرضه نمايند. از اين نظر، جهان اسلام در وضع كنوني در مرحله پيشاتمدن نوين اسلامي قرار دارد و درصورتي‌كه با سلامت از اين مرحله گذر كند، مي‌تواند تمدن نويني را به جامعه بشري ارائه نمايد. ازاين‌رو، شناسايي دقيق وضعيت كنوني جهان اسلام و توصيف دقيق عوامل مؤثر بر رقابت‌هاي تمدني بين جهان اسلام و تمدن‌هاي رقيب، مي‌تواند زمينه را براي تسهيل گذر از وضع كنوني به مرحله تمدن نوين اسلامي هموار سازد. در اين مقاله با كار بست روش سوات[1] سعي مي‌شود تا از يك‌ سو نقاط قوت و ضعف جهان اسلام، و ازسوي‌ديگر فرصت‌ها و تهديدهاي پيش‌روي آن در مواجهه با رقبا، براي شكل دادن تمدن نوين اسلامي توصيف گردد. پس از توصيف دقيق وضع موجود، با تجزيه و تحليل عوامل مؤثر بر رقابت‌هاي تمدني، وضعيت تمدن اسلامي در مرحله پيشاتمدن نوين اسلامي تبيين و راهبردهاي گذر از مرحله كنوني به مرحله تمدن نوين اسلامي ارائه مي‌گردد.

While the global community is facing fundamental and significant crises, the competition between great world civilizations has placed the Islamic world in a transition phase, where the owners of each civilization can overcome such crises and introduce a solution to the human community in order to survive the transition and form a new civilization. The Islamic world is at the pre-new-Islamic-civilization phase and may offer a new civilization to humanity should it survive the transition. Thus, accurate identification of the current state of the Islamic world and elaborate description of factors influencing the civilization competition between the Islamic world and rival civilizations can pave the way of transition to new Islamic civilization. This paper used the SWOT method to identify the weaknesses and strengths of the Islamic world in addition to the threats and opportunities against its rivals for shaping the new Islamic civilization. Following an accurate description of the status quo, we discussed the state of Islamic civilization in the pre-new-Islamic-civilization phase and proposed strategies for the transition from the existing phase to the new Islamic civilization.