ارزيابي امكان كشت برخي از گونه‌هاي علوفه‌اي لوپن در دشت تبريز

Evaluation of Cultivation and Establishment Possibility of the Species of Forage Lupine in Tabriz Plain

گياهان علوفه‌اي از اجزاي مهم يك الگوي كشت مبتني بر كشاورزي پايدار مي‌باشند و در اين ميان لگوم‌ها در الگوهاي كشت نقش ويژه‌اي دارند. به‌ منظور ارزيابي امكان كشت و استقرار گياه لوپن در دشت تبريز، آزمايشي با طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و با سه تكرار در سال 1395 در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي آذربايجان‌ شرقي اجرا گرديد. در اين آزمايش سه رقم Dieta، Iris و Pootallong متعلق به سه گونه Lupinus albus ،L. angustifolius و L. luteus مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس درصد زنده‌ماني گونه‌هاي مورد بررسي در مزرعه نشان داد كه بين آنها و روزهاي پس از كاشت اختلاف معني‌دار وجود دارد و تفاوت درصد زنده‌ماني در نوبت‌هاي يادداشت برداري متوالي، موجب معني‌داري اثر متقابل گونه لوپن در روزهاي پس از كاشت گرديد. رشد و سبز نمودن ارقام Dieta و Iris شش روز پس از كاشت و در رقم Pootallong در نهمين روز پس از كاشت آغاز شد. ارقام Iris و Pootallong به ترتيب 27 و 18 روز پس از كاشت در مزرعه از بين رفتند. روند رشد و زند­ماني رقم Dieta از دو رقم ديگر متفاوت بود و درصد سبز اين رقم، 24 روز پس از كاشت به اوج خود رسيد. اگر چه رقم Dieta با كسب سرعت سبز 50/1 توانست در مزرعه به ‌طور كامل استقرار يافته و توليد محصول نمايد، ولي گياهان اين گونه، با توجه به ميزان شوري خاك و آب منطقه كه به‌ترتيب µs/m 4580 و 5634 بودند، در ادامه مراحل رشدي نتوانستند پتانسيل عملكرد خود را بروز دهند. به نظر مي‌رسد شوري خاك و آب منطقه آزمايش موجب محدوديت شديد براي رشد اين گياهان شده و شرايط خاك و آب محل آزمايش براي كشت و كار ارقام متعلق به گونه‌هايL. angustifolius و L. luteus مساعد نبوده است.

Forage crops are considered as important components of sustainable farming systems. Legumes have a specific role in farming systems. In order to assess the possibility of growing lupine in Tabriz plain, an experiment based on randomized complete block design with three replications was carried out at the East Azarbaijan Agriculture and Natural Research and Education Center, Iran. Three forage lupins varieties namely Dieta (Lupinus albus), Iris (L. angustifolius) and Pootallong (L. luteus) in this study were evaluated. The results indicated that establishment and survival percentage of varieties under farm condition were significantly different. The intraction effect of variety× days after planting on percentage of establishment among lupine speaces was significantly different. Seedling of Dieta and Iris varieties emerged 6 days after planting, but that of Pootallong could emergent after 9 days. Seedling of Iris and Pootallong varieties dried 27 and 18 days after planting, respectively. The trends of growth and establishment of Dieta variety in the farm was different from the other two varieties. It could achieve the peak emergence after 24 days. Although, Dieta lupine variety, by having 50.1% emergence in the field, was able to grow in the farm and produce seed, but it couldn't express acceptable seed yield and its component. Since the salinity of soil and water used in this experiment were 4580 and 5634 µs/m respectively, growth of these species, specially L. angustifolius and L. luteus (Iris and Pootallong varieties) came across sevrer limitations. More studies are needed to evaluate adaptability and planting time of Dieta cultivar in the region .