پديد آورندگان :
نصرتي، ايرج دانشگاه تبريز , دباغ محمدي نسب، عادل دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه اكوفيزيولوژي , اميني، روح اله دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه اكوفيزيولوژي , شكيبا، محمدرضا دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه اكوفيزيولوژي
كليدواژه :
شاخص غالبيت , شاخص اهميت خانوادگي , فراواني , نخود پاييزه , يكنواختي
چكيده فارسي :
شناسايي علف هاي هرز به عنوان اساسي‌ترين اقدام در مديريت علف هاي هرز مزارع محسوب مي‌شود. با اطلاع از وجود علف هاي هرز خاص در يك منطقه ميتوان در مورد روش‌هاي كنترل آنها تصميم گرفت. به منظور ارزيابي تنوع گونه اي و شاخص هاي جمعيتي علف هاي هرز مزارع ديم نخود پاييزه تعداد 30 مزرعه در چهار شهرستان استان كرمانشاه در سال 1394 مورد بررسي قرار گرفتند. عمليات نمونه‌برداري بر اساس روش W در بيست نقطه هر مزرعه صورت گرفت. در هر كادر، كليه ي علف‌هاي هرز شناسايي و به تفكيك جنس و گونه شمارش گرديدند. با استفاده از معادلات موجود تراكم، فراواني، يكنواختي، شاخص غالبيت، تنوع نسبي و تراكم نسبي هرگونه محاسبه شدند. تعداد 44 گونه علف هرز متعلق به 22 تيره مختلف گياهي شناسايي گرديدند كه تيره هاي كاسني (Asteraceae) با 18 درصد، لگومينوز (Fabaceae) با 13 درصد، شب بو (Brassicaceae) با 11 درصد و گرامينه (Poaceae) با 9 درصد بيشترين تعداد گونه علف هرز را به خود اختصاص دادند. از اين تعداد، حدود 89 درصد آنها را علف‌هاي هرز دولپه‌اي و 11 درصد آنها را تك‌لپه‌اي ها تشكيل مي‌دهند. پهن برگ هاي مزارع ديم نخـود پاييزه در شهرستان روانسر به ترتيب غالبيت شامل كاسني (L. Cichorium intybus)، پيچك صحرايي (L. Convolvulus arvensis)، جغجغك (Fish.exDc.jaub.&Spach Vaccaria ) و بيتيراخ (Dandy Galium tricornatum) بودند. در شهرستان كرمانشاه علف هاي هرز پيچك صحرايي، كاسني، بيتيراخ) و شنگ (Tragopogon major DC.) و در شهرستان دالاهو، كاسني، بيتيراخ، جغجغك و شيرين بيان (Glycyrrhiza glabra L. var. glabra) به ترتيب داراي غالبيت بودند. در شهرستان اسلام آباد غرب اين گونه ها شامل، كاسني، پيچك صحرايي، خردل وحشي (L. Sinapis arvensis) و شنگ ميباشند. بيشترين ميزان غالبيت درشهرستانهاي روانسر، كاسني (149/94)، كرمانشاه، پيچك صحرايي (48/92)، دالاهو، كاسني (145/24) و اسلام آباد غرب، كاسني (116/8) مشاهده شد. در مجموع نتايج نشان ميدهد كه گونه هاي علف هاي هرز پهن برگ و باريك برگ در مزارع ديم نخود را ميتوان با يك برنامه جامع مديريتي كنترل نمود.
چكيده لاتين :
Weed identification is considered the most fundamental task in weed management. It would be possible to decide on specific methods of weed control through availability of weed information in a particular location, otherwise applying different methods of control will not show satisfactory effects. To evaluate the species diversity and population indices of weeds in dry-land winter chickpea fields at four counties of Kermanshah province, 30 fields were investigated in 2015. The sampling was done based on W method at twenty points in each field. All weed species in each quadrate were identified and counted on the basis of genus and species. The indices of density, frequency, uniformity, abundance index, and relative diversity for each species were calculated and 44 weed species belonging to 22 different families were identified: 18% of families belonged to Asteraceae, 13% to Fabaceae, 11% to Brassicaceae, and 9% to Poaceae of all the weeds identified 89 percent of belonged to dicotyledons and 11 percent to monocotyledon. The broad leaf weeds of winter dry-land chickpea of Ravansar county based on dominance were common chicory (Cichorium intybus), european bindweed (Convolvulus arvensis), cow cockle (Vaccaria pyramidata) and stichy willie (Galium tricornatum), respectively. In Kermanshah county the european bindweed (Convolvulus arvensis), common chicory (Cichorium intybus), stichy willie (Galium tricornatum) and yellow goatsbeard (Tragopogon major), were the dominant weeds, respectively. Also, at Dalahoo county the common chicory (Cichorium intybus), stichy willie (Galium tricornatum), cow cockle (Vaccaria pyramidata) and wild licorice (Glycyrrhiza glabra), were dominant weeds, respectively. In west Islamabad county the dominance was related to common chicory (Cichorium intybus), European bindweed (Convolvulus arvensis), wild mustard (Sinapis arvensis) and yellow goatsbeard (Tragopogon major), respectively.
