ارزيابي صفات كيفي علوفه ارقام ذرت (.Zea mays L) در واكنش به تراكم كاشت

Evaluation of Quality Traits of Forage Maize Cultivars as Affected by Different Plant Densities

ذرت نقش مهمي در تغذيه دام­ ها دارد. به همين دليل، تلاش براي افزايش كيفيت علوفه آن از طريق مديريت­ هاي زراعي اهميت بالايي دارد. به­ منظور بررسي كيفيت علوفه ارقام ذرت در واكنش به تراكم كاشت، آزمايشي به­ صورت فاكتوريل بر پايه بلوك­ هاي كامل تصادفي در سه تكرار در ايستگاه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه مراغه در سال زراعي 93-1392 اجرا شد. فاكتور اول شامل تراكم بوته در سه سطح، 93، 105 و 119 هزار بوته در هكتار و فاكتور دوم شامل ارقام ذرت در پنج سطح، زوالا، سيمون، NS، 540 و 370 بودند. نتايج نشان داد كه توليد ماده خشك تحت تأثير اثر متقابل تراكم و رقم قرار گرفت. به­ طوري­ كه، رقم 540 در تراكم 119 هزار بوته در هكتار بيش­ترين مقدار علوفه (980 گرم بر متر مربع) و رقم NS در تراكم 93 هزار بوته كمترين مقدار آن را (933 گرم بر متر مربع) توليد كردند. به نظر مي­رسد كه هر چه تراكم كاشت بيشتر باشد، ميزان ديواره سلولي فاقد همي­ سلولز نيز بالاتر رفته و كيفيت علوفه افزايش مي­ يابد. از نظر شاخص ديواره سلولي فاقد همي­ سلولز، رقم زولا با داشتن 638 گرم بر كيلوگرم، كم­ترين كيفيت را داشت، در حالي كه ساير ارقام از اين نظر در يك گروه آماري قرار گرفتند. ميزان فسفر علوفه در تراكم 93 هزار بوته در هكتار بيش­ترين مقدار را داشت ولي مقدار كلسيم تحت تأثير تراكم كاشت قرار نگرفت. در تراكم ­هاي كمتر، از نظر پروتئين خام، علوفه ­اي با كيفيتي بالاتر توليد شد. رقم 540 بيش­ترين عملكرد پروتئين خام (كيلوگرم در هكتار) را داشت كه نشان از برتري اين رقم نسبت به ساير ارقام مورد بررسي دارد و در نتيجه، براي توليد علـوفه با كيفيت بالاتر و ماده خشك بيشتر در منطقه (و ساير مناطق با شرايط اقليمي مشابه) قابل توصيه مي­ باشد.

Maize has an important role in livestock nutrition. Thus, improving its forage quality through agronomical managements seems to be of high importance. To evaluate quality traits of forage maize cultivars in response to plant densities, a factorial experiment based on RCBD with three replications was carried out at the Research Station of Faculty of Agriculture, University of Maragheh during 2013-2014 growing season. The first factor was plant density with three levels (93000, 105000 and 119000 plant.ha-1) and the second factor was maize cultivars with five levels (Zola, Simon, NS, 540 and 370). Results of the experiment indicated that dry matter production was affected by the interaction of plant density and cultivar, where cultivar 540 produced the highest dry forage (980 g.m-2) by density of 119000 plant.h-1 and cultivar NS the lowest (933 g.m-2) dry forage by density of 93000 plant.m-2. However, all cultivars under study produced higher dry matter under higher plant densities. It was also observed that Zola cultivar, with 638 g.kg-1 of hemicellulose, had the lowest forage quality. Other cultivars were in the same statistical group. Phosphorous content of forage was in its highest value in 93000 plant density, while calcium content was not affected by plant density. Lower plant densities resulted in higher crude protein content. Cultivar no. 540 produced the highest crude protein yield (kg.ha-1) suggesting its superiority to the other cultivar. This cultivar can be recommended for growing in this region and other regions with same climatic conditions for producing high quality and quantity of maize forage production.