ارزيابي عملكرد رزماري (.Rosmarinus officinalis L) با سطوح كود دامي تحت شرايط تنش شوري

Effect of Using Different Levels Manure on Quality and Quantity of Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) under Salt Stress Condition

اثر سطوح مختلف كود دامي و تنش شوري بر عملكرد كمّي گياه دارويي رزماري در آزمايشي به­ صورت طرح كرت­ هاي خرد شده در قالب بلوك ­هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه­ اي واقع در شهر زاهدان، در كشت پاييزه در سال 93 -1392 بررسي گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل شوري در دو سطح (آبياري با آب معمولي شهر زاهدان S1: 1/1 ds/m و آبياري با آب شور زاهدان S2: 4/4 ds/m) به­ عنوان فاكتور اصلي و مصرف كود دامي در چهار سطح (M1: بدون مصرف كود، M2: مصرف 15 تن در هكتار، M3: مصرف 30 تن در هكتار و M4: مصرف 45 تن در هكتار كود دامي) به ­عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج حاصل نشان داد كه تنش شوري در مقايسه با آبياري با آب معمولي اثر معني­ داري بر ارتفاع بوته، وزن تر ساقه، وزن خشك ساقه، عملكرد اندام هوايي و عملكرد اسانس رزماري نداشت، اما باعث كاهش مقادير اندازه­ گيري شده براي صفات وزن خشك و تر برگ، نسبت برگ به ساقه، ارتفاع بوته و درصد اسانس شد. مقايسه ميانگين­ هاي سطوح مختلف كود دامي نشان داد كه مصرف 45 تن در هكتار كود دامي منجر به افزايش اكثر صفات مورد بررسي در اين آزمايش گرديد، البته، بين اين تيمار با تيمار مصرف 30 تن در هكتار كود دامي تفاوت معني ­داري وجود نداشت. نتايج حاصل از اين بررسي نشان داد كه اگرچه آبياري با آب شرب سبب بهبود برخي صفات رزماري گرديد اما تفاوت معني­ داري بين آبياري با آب شرب و شور خصوصاً براي صفات عملكرد برگ و عملكرد اسانس مشاهده نشد.

To study the effects of using different levels manure under salt stress conditions on the quantity and quality of rosemary a field experiment is conducted in split plot experiment based on randomized complete block design with three replications at Zahedan during fall season of 2013-2014. The experimental treatments consisted of salinity with two levels (irrigating the field with drinking water of Zahedan [EC = 1.1 ds/m (S1)] and irrigating the field with salty water of Zahedan [EC = 4.4 ds/m (S2)] considered as the main factor and using manure with four levels (M1- without manure, M2- 15 t.ha-1, M3 - 30 t.ha-1 and M4 - 45 t.ha-1) as sub factor. Traits evaluated were plant height, leaf dry weight, leaf to stem ratio, shoot dry weight, percentage and yield of essence. Experimental results showed the salt stress did not affect significantly plant height, shoot fresh weight, shoot dry weight, biomass and essence of rosemary as comparied with drinking water (non-salinity), but a decreasing effect of saline water was observed. Using 45 t.ha-1 of manure, in comparison with other manure treatments, did have beneficial effect on most of the traits under study. However, no significant difference was observed between this treatment and with that of 30 t/ha. The simple correlation showed there is a positive and significant relationship between plant biomass and all other traits. The results also showed that there was positive and significant relationship between essence percentage and essence yield.