ارزيابي تأثير رقم و منطقه بر عملكرد و ويژگي‌هاي ريخت‌شناختي و بيوشيميايي برخي رقم‌هاي زيتون (Olea europaea L.) در استان لرستان

Effect of cultivar and location on yield, morphological and biochemical characteristics of some olive (Olea europaea L.) cultivars in the Lorestan province

با شناسايي دقيق صفات و ويژگي‌هاي درختان ميوه مي‌توان بهترين رقم‌ها را براي كاربردهاي مورد نظر مشخص و گسترش داد. به همين منظور برخي ويژگي‌هاي ميوۀ سه رقم زيتون ’كنسرواليا‘،’سويلانا‘و ’مانزانيا‘در مناطق خرم­ آباد، كوهدشت و ويسيان بر پايۀ طرح بلوك كامل تصادفي بررسي شد. نتايج تجزيۀ واريانس مركب داده‌ها نشان داد، در همۀ صفات ارزيابي‌شده به‌جز صفت طول ميوه اختلاف معني‌داري بين مناطق وجود داشت. همچنين، بين رقم‌هاي مختلف از نظر صفات در سطح 1 درصد اختلاف معني‌دار وجود داشت. مقايسۀ ميانگين صفات ارزيابي‌شده با استفاده از آزمون دانكن در سطح احتمال 5 درصد نشان داد، رقم‌ها در منطقۀ خرم­ آباد بيشترين مقادير را از نظر صفات ريخت‌شناختي (مورفولوژيك) در بين مناطق مختلف داشتند ورقم كنسرواليا بيشترين مقادير را از نظر صفات ريخت‌شناختي شامل طول، عرض و قطر ميوه، وزن 20 ميوه و وزن خشك تك ميوه را در بين رقم‌هاي مختلف داشت. همچنين، رقم كنسرواليا بيشترين درصد روغن و عملكرد را در بين رقم‌ها داشت كه از اين لحاظ اختلاف معني­داري با ديگر رقم‌ها داشت. نتايج همبستگي نشان داد، در بيشتر موارد بين صفات ريخت‌شناختي با هم و همچنين صفت عملكرد با ديگر صفات، همبستگي بالايي وجود دارد. درنهايت، رقم كنسرواليا را به دليل عملكرد بالاي ميوه و درصد بالاي روغن مي‌توان به ­عنوان يك رقم دو منظورۀ مناسب براي باغ­هاي تجاري زيتون در استان لرستان به ­ويژه شهرستان خرم ­آباد و مناطق همسان پيشنهاد داد.

We can develop the best kinds for specific uses with precise identification of fruit trees traits. In order to study some properties of three olive cultivars including 'Konservolia', 'Sevillana' and 'Manzanilla', this research was conducted in factorial experiment based on randomized complete blocks in three regions, including Khorramabad, Kouhdasht and Veysian. Results of statistical comparison showed that in all evaluated traits, except for the length of the fruit there are significant differences between regions. Also, there were significant differences between different cultivars for most traits, except for chlorophyll (P<0.01). Comparing the means of evaluated traits using the Duncan test showed that cultivars in Khorramabad had the highest values in terms of morphological characteristics among different regions and between different cultivars, Konservolia cultivar had the highest values in terms of morphological characteristics including length, width and diameter of fruit, 20 fruit and fruit weight and fruit dry weight. Also, the Konservolia cultivar had highest oil content and yield between the cultivars that in this terms it had significant differences with other cultivars. Results of correlation showed that in most cases between the morphological characteristics together and yield attribute with other traits, there is a high correlation. Finally, the Konservolia cultivar can be offered as an appropriate dual-purpose cultivar for commercial olive orchards in the Lorestan province, especially Khorramabad city and similar areas because of the high yield and high percentage of the oil.