برخي آثار واجي و واژگاني فارسي ميانه در گونۀ كرماني

گونۀ كرماني، برخي آثار واجي و واژگاني فارسي دورۀ ميانه را در خود حفظ كرده است كه بررسي اين آثار به عنوان بخشي از مطالعات در­زماني زبان فارسي در زبان شناسي امروز از اهميت بالايي برخوردار است. علاوه بر اين، گونۀ كرماني داراي برخي ويژگي­هاي واجي و وااژگاني نيز هست كه آن را از فارسي معيار متمايز مي­ كند. اين پژوهش به بررسي برخي آثار واجي و واژگاني باقي­مانده از فارسي ميانه در گونۀ كرماني پرداخته است. نتايج اين پژوهش نشان مي ­دهد كه اعمال فرآيندهاي واجي از قبيل سايشي­ شدگي، واك­دارشدگي، حذف، افراشتگي واكه­ اي و افتادگي واكه ­اي در برخي واژگان فارسي ميانه، باعث تغيير اين واژگان در فارسي نو شده است؛ با اين حال، گونۀ كرماني تحت تأثير اين فرآيندها قرار نگرفته است و در نتيجه برخي آثار واجي زبان فارسي ميانه در اين گونۀ زباني باقي مانده است. علاوه بر اين، صورت واژگاني برخي از واژگان فارسي ميانه كه در فارسي نو تغيير كرده­ اند همچنان در گونۀ كرماني به كار مي ­رود. برخي از اين واژگان با مفهوم دوران ميانۀ خود در گونۀ كرماني به كار مي­ روند و برخي ديگر دچار فرآيندهاي كاهش يا گسترش معنايي شده­ اند. وجود اين آثار در گونۀ كرماني نشانۀ قدمت تاريخي اين گونۀ زباني است.

Language is changing as a social phenomenon and in this changing process some dialects resist against some historical changes and ancient forms may still be used by native speakers. In this research, we hypothesize that there are some lexical and phonological middle Persian remnants in Kermani dialect. The research zone is kerman city and informants are selected from upper 50 years old native people of kerman city. Lexical middle Persian remnants include words which are used in Kermani dialect in the same way as middle Persian. Of course, some of them bear some tiny phonological and semantic changes. Phonological data include some middle Persian phonemes in Kermani dialect that are changed or deleted in new Persian language. The findings indicate that Kermani dialect resists against some lexical and phonological changes from middle Persian and this means that kermani dialect as a southeastern dialect of central Iranian dialects is old and ancient one.