بررسي انتقادي رويكرد تفسيري در مطالعه ي دين: نقد نظريات كليفورد گيرتز درباب دين با تكيه بر آراي مرتضي مطهري

دين به‌منزله‌ي يكي از اركان زندگي انسان، مورد‌مطالعه‌ي رويكردهاي مختلف علوم انساني و اجتماعي ازمنظر درون‌ديني و برون‌ديني قرار گرفته است. تفسيرگرايي با جهت‌گيري برون‌ديني، از‌ جمله فراگيرترين اين رويكردهاست كه كليفوردگيرتز را مي‌توان يكي از‌انديشمندان برجسته‌ي آن به‌شمار آورد؛ وي انسان‌شناسي است كه با رويكرد تفسير گرايانه و گرايش نمادگرا به مطالعه‌ي دين در جوامع مختلف پرداخته است. از‌ ديگر‌ سو، مرتضي مطهري به‌ منزله‌ي‌ انديشمند الهي و اجتماعي معاصر، زواياي اين مهم را با نگرش توحيدي و درون‌ ديني مورد تحليل و بررسي قرار داده است. در اين پژوهش، تلاش شده تا ضمن مقايسه‌ي آراء اين ‌انديشمند توحيدگرا با نظرات كليفوردگيرتز درباب دين، با بهره‌گيري از دستگاه نظري مطهري، رويكرد تفسيرگرايي گيرتز مورد نقد و ارزيابي قرار گيرد. واكاوي و مقايسه‌ي نظرات اين دو‌انديشمند، ما را به اين نتيجه رساند كه «نسبي‌گرايي»، «فروكاستن تعريف دين به مجموعه‌اي از نمادها»، «بي‌توجهي به منشأ وحياني دين» و... از جمله مهم‌ترين نقدهايي است كه مي‌توان از منظر مطهري به رويكرد تفسيرگرايي گيرتز وارد نمود.