بررسي تغييرمكان‌هاي پي سد بتني جيرفت با استفاده از اكستنسومتر‌هاي سد

Assessments of Jiroft Concrete Arc Dam foundation Displacements by Use of Extensometers Data

بهره‌برداري ايمن از سد‌ها متكي بر سه عامل سلامت سازه، پايش رفتار سد و آمادگي براي شرايط اضطرار است. يكي از روش‌هاي پايش رفتار سد و اجزاء وابسته آن استفاده از نتايج تجهيزات ابزار دقيق نصب شده در نقاط مختلف سازه است. سد جيرفت يك سد بتني قوسي است كه از داده‌هاي اكستنسومتر‌هاي نصب شده آن به منظور تحليل رفتار پي طي دوره 20 ساله بهره‌برداري سد استفاده شده است. اين سد در 40 كيلومتري شمال شرقي شهر جيرفت و بر روي آهك‌هاي اليگوميوسن ساخته شده است. اكستنسومتر‌هاي سد جيرفت از نوع 4 شاخه‌اي بوده و داراي حداكثر عمق 40 متر مي‌باشند كه در دو وجه بالادست و پايين‌دست پي نصب شده‌اند. جابجايي‌هاي پي سد متأثر از بارگذاري مخزن بوده و منحني‌هاي بالاآمدگي پي بالادست و نشست پي پايين‌دست هماهنگي نسبي با تغييرات تراز مخزن دارد. به منظور حذف اثرات تغييرات كوتاه مدت ساليانه در تغيير شكل‌هاي پي از تابع ميانگين متحرك استفاده شده است. بيشترين مقادير بالاآمدگي بالادست و نشست پايين‌دست در بلوك مياني سد و به ترتيب حدود 8 و 3 ميلي‌متر مي‌باشد. برخي بلوك‌هاي در پايين‌دست سد روند عمومي نشست را نشان مي‌دهند كه در حال حاضر داراي نرخ كمتر از 1/0 ميلي متر در سال است. با توجه به دوام و ادامه نشست پايين‌دست در ساليان اخير در بلوك‌هاي مذكور لازم است پايش رفتار سد به طور مرتب به انجام رسيده و هر گونه تغييري در روند جابجايي‌ها مورد توجه قرار گيرد.

Safe operation of dam has been based on three factors of structural integrity of dam, monitoring of dam and emergency preparedness. Instrumentation and data acquisition by instruments installed in different parts of the structure is one of the methods of monitoring. Jiroft Dam is an arch dam, that its extensometers data set has been used in order to understand the behavior of dam foundation during 20 years period of operation. The dam is 40km north-east of the city of Jirof, has been constructed on the Oligomiocene limestone. Jiroft Dam’s extensometers are from multi-rode type and have a maximum depth of 40m. The extensometers have been installed in the both side of upstream and downstream. Foundation displacements are affected from the reservoir loading and its water level. Foundation uplift in upstream and foundation subsidence in downstream are proportional to the reservoir water level variation. Moving average function used in order to eliminate short-term effects of annual changes in the water level. The highest values of uplift in upstream and subsidence in downstream occurred in the middle block and are about 8 and 3 mm, respectively. Downstream side of some blocks show a subsidence with constant small rate of about 0.1 mm/year. It is necessary to regularly dam monitoring considering continues constant rate of subsidence in mentioned blocks.