متاآناليز شيوع مسموميت‌هاي غير غذايي عمدي و غير عمدي در ايران بين سالهاي 1392- 1370

(A meta analytical study of intentional and accidental nonfood poisoning incidences in Iran (1991- 2013

سابقه و هدف: مسموميت‌هاي غير غذايي در سال‌هاي اخير به يكي از معضلات كشورهاي صنعتي و كشورهاي در حال رشد تبديل شده است كه كشور ما نيز از اين قاعده مستثني نيست. به نظر مي‌رسد متاآناليز مستندات مرتبط با انواع مسموميت، نيم‌رخ دقيق‌تري از مختصات اين پديده جهت اتخاذ و اعمال تصميمات صحيح ارائه دهد. مواد و روش‌ها: تمام مقاله‌هاي منتشر شده در مجلات ايراني و بين‌المللي، گزارش نهايي طرح‌هاي پژوهشي و مقالات مرتبط ارايه شده در كنگره‌ها و نيز پايان‌نامه‌هاي دانشجويي، با استفاده از كليد واژه‌هاي استاندارد و حساس مرور شدند. سپس تمام مقالات منتشر شده بين سال‌هاي 1392- 1370 كه داراي معيارهاي ورود بودند، پس از كنترل كيفي، با استفاده از مدل تصادفي وارد فرآيند فراتحليل شدند. يافته‌ها: يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد بهترين برآورد از ميزان شيوع مسموميت‌هاي غير غذايي عمدي در ايران 46/11% و مسموميت‌هاي غير غذايي اتفاقي (غير عمدي) در ايران 53/88% مي‌باشد. هم‌چنين بين يافته‌هاي پژوهش‌ها، يك عدم تجانس اساسي مشاهده گرديد كه با استفاده از روش متارگرسيوني عوامل اصلي ايجاد‌كننده‌ي اين عدم تجانس، افراد مورد مطالعه، حجم نمونه‌ها و ميانگين سني نمونه‌ها معرفي شدند. نتيجه‌گيري: مرور ساده مستندات و برآورد كشوري كسب شده در اين بررسي نشان مي‌دهند كه ميزان بروز انواع مسموميت‌ها در ايران هنوز بالاست. به نظر مي‌رسد آسيب‌شناسي اين موضوع با هدف تدوين سياست‌هاي مبتني بر شواهد با رويكرد تغيير نگرش و ارتقاي آگاهي‌هاي مردم بيش از پيش ضروريست.

Introduction: Regarding the increasing number of non-food poisoning in Iran and its financial burdens on the health system, a systematic and Meta analytical study of related documents might lead us toward more precise ideas for our future plans and strategies. Materials and Methods: The reviewed articles for this analytical study were included; related subjects in Iranian and international journals, final report of research projects, papers presented at the congresses and thesis review with using standard and sensitive keywords related to the subject. Most of the articles published between1991-2013years with inclusion criteria after quality control using random model, were chosen for Meta-analysis. Results: The findings in this study show the best estimate of the prevalence of intentional non-food poisoning, 46.11% , and accidental non-food poisoning in Iran, 53.88%. The research also found a substantial heterogeneity in using meta regression method. The main causes of this heterogeneity were participants, sample size and average age of the samples. Conclusion: the simple review of national documents show that morbidity and mortality rate produced by different ways of poisonings, still is high in Iran. It seems that the study of the pathological bases of these incidents with the aim of setting the evidence-based policies and with the approach of changing the attitudes and awareness of people more than before, are the most essential subjects in this field of study.