پديد آورندگان :
كريمي، بتول دانشگاه علوم پزشكي سمنان - مركز تحقيقات عوامل اجتماعي موثر بر سلامت - گروه پزشكي اجتماعي , سبزي، رباب دانشگاه علوم پزشكي سمنان - مركز تحقيقات عوامل اجتماعي موثر بر سلامت - گروه پزشكي اجتماعي , قرباني، راهب دانشگاه علوم پزشكي سمنان - مركز تحقيقات فيزيولوژي - دانشكده پزشكي - گروه پزشكي اجتماعي
كليدواژه :
عملكرد مادران , مكمل آهن , شيرخوران , سمنان
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: آنمي فقر آهن از شايع‌ترين كمبودهاي تغذيه‌اي در كودكان است و بر اين اساس استفاده از مكمل آهن از استراتژي‌هاي مقابله با آن است. اين مطالعه به بررسي عملكرد مادران در زمينه مصرف مكمل آهن در شيرخواران 24-6 ماهه پرداخته است. مواد و روش‌ها: 400 مادر مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي-درماني شهر سمنان در سال 1392 به روش آسان انتخاب و عملكرد آنان در حيطه‌هاي خوراندن مكمل به شيرخوار، زمان شروع، ميزان مصرف آن و چگونگي انجام مراقبت‌هاي لازم در زمان خوراندن مكمل بررسي شد. تعريف عملكرد مطلوب در مورد خوراندن مكمل، خوراندن آن در روز قبل از مراجعه، در خصوص زمان شروع، آغاز مكمل از 6 ماهگي (براي شيرخواران با وزن طبيعي) و هنگام رسيدن به 2 برابر وزن تولد (در مورد شيرخواران با وزن كم‌تر از 2500 گرم) و در خصوص ميزان مكمل، خوراندن 15 قطره بوده است. از طرفي انجام تمام مراقبت‌ها هنگام خوراندن مكمل به‌عنوان عملكرد خوب تلقي شده است. يافته‌ها: 73درصد، 94/5 درصد و 89/4 درصد مادران شركت‌كننده، به ترتيب از نظر خوراندن مكمل آهن، زمان شروع مكمل و ميزان آن عملكرد مطلوبي داشتند. شانس خوراندن مكمل آهن به كودك در مادراني كه مراجعه‌ي منظمي جهت دريافت مراقبت براي كودك خود داشتند، 4/56 برابر مادراني بوده است كه مراجعه‌ي نا‌منظمي داشته‌اند
(0/001 P<،8/33-2/94 CI: 95% ،4/54=OR). هم‌چنين با افزايش رتبه‌ي تولد شانس خوراندن مكمل آهن كم شده است (0/009=P ،90/0-47/0CI: 95% ،0/65=OR) بين عملكرد مادران در مورد زمان شروع مكمل آهن (0/037=P ،24/2-10/1CI: 95% ،5/2=OR) و شغل پدر ارتباط معني‌داري مشاهده شد. شايع‌ترين علت عملكرد نامطلوب مادران در مورد خوراندن مكمل فراموشي مادر (54/2 درصد) بوده است. مرتبط با نحوه انجام مراقبت‌ها در زمان خوراندن مكمل 6/46درصد مادران عملكرد خوب، 23/6 درصد عملكرد متوسط و 29/8 درصد عملكرد ضعيف داشتند. نتيجه‌گيري: يافته‌ها نشان داد، عملكرد مادران به‌ويژه مرتبط با خوراندن مرتب مكمل به شيرخواران نيازمند ارتقاء است. افزايش آگاهي و پيگيري مادران به ويژه مادران با مراجعه‌ي نامنظم به مراكز بهداشتي، مادران داراي كودكان با رتبه تولد بيش‌تر و همسران كارگر، ضروري است.
چكيده لاتين :
Introduction: Iron deficiency anemia is among the most common nutritional deficiency in children and accordingly, the use of iron supplementation is one of the strategies to cope with it. This study has been investigated the mothers, practice about usage of iron supplement in infants 6-24 months. Material and method: 400 mothers referred to health centers in Semnan (Iran) in 2013 were selected via convenience sampling and their practice in the fields of feeding supplement to infants, onset time, its amount, and quality of care during supplementation was assessed. The favorable practice of feeding supplement was considered as feeding it in day prior to referring, on time start as onset of it from 6 months( for infants with normal weight) and upon reaching double weight of birth weight( for low birth weight infants), and about the amount of supplementation, as the amount of 15 drops. On the other hand to perform all precautions during supplement feeding was regarded as good practice. Results: 73%, 94.5% and 89.4% of mothers participating in this study, had a favorable practice, in terms of the administration of iron supplement, the onset of supplementation and the amount of it respectively. The chance of feeding supplements to infants by mothers who had regular referring to health center for infant care was 4.56 times of mothers who had irregular referring(OR=4.56, 95% CI: 2.94-8.33 , P< 0.001). Also with increasing the rank of birth, the chance of feeding supplements was decreased (OR=0.65, 95% CI: 0.47-0.90, P=0.009). There was a significant relationship between mothers, practice about start time supplement and fathers, job (OR=5.2 ,95% CI:1.10-24.2,P=0.037).The most common cause of unfavorable mothers, practice about feeding iron supplement was amnesia (54.2%) . Related to the quality of performance of precautions during supplement feeding, 46.6% of mothers had good, 23.6% had moderate and 29.8% had poor practice.Conclusion: The results of this study indicate that mothers' practices, particularly related to the regular feeding supplement to infants require to be upgraded. Raising awareness and monitoring of mothers especially those who have irregular referral to health centers, have children with higher birth rank and those who have worker husbands is necessary.
