برآورد ميزان فرسايش خاك با استفاده از مدل (RUSLE)، مطالعه‌ي موردي حوضه‌ي آبريز نورآباد ممسني

فرسايش يك پديده ي طبيعي ناشي از حذف ذرات خاك توسط آب و يا باد و انتقال آنها به مناطق ديگر است و عوامل مختلف طبيعي و انساني آن را تشديد مي كند. از آنجايي كه خاك يكي از مهم ترين منابع طبيعي هر كشور مي باشد، فرايند فرسايش سبب تنزل خاك شده و خسارات جبران ناپذيري را بر جاي مي گذارد. تمركز اصلي اين تحقيق برآورد ميزان فرسايش در حوضه ي آبريز نورآباد ممسني واقع در شمال غرب استان فارس با استفاده از مدل (RUSLE) است. بررسي نقشه ي فاكتور فرسايندگي باران در سطح حوضه نشان داد كه مقادير اين فاكتور از 11 تا 31 متغير است. مقادير فرسايندگي از قسمت هاي مركزي حوضه تا نيمه ي شمالي روند كاهشي داشته و در قسمت هاي جنوبي كه ارتفاعات و بارش بيشتر است، فرسايندگي افزايش يافته است. ميزان فرسايش پذيري خاك حوضه از 0.25 تا 0.48متغير بوده است. نتيجه ي حاصل از بررسي فاكتور پوشش گياهي نشان داد كه مقادير اين فاكتور از 0.7 تا 1.35 متغير است بخش عمده اي از نقش عوامل مخرب بر فرسايش آبي خاك، در اراضي ديم و مرتعي مربوط به عوامل انساني مي باشد .بررسي نقشه ي خطر فرسايش خاك كه از تركيب لايه هاي فرسايندگي، فرسايش پذيري خاك،توپوگرافي و پوشش گياهي توليد گرديد، نشان داد كه ميزان خطر فرسايش خاك در سطح حوضه بر حسب تن در هكتار در سال از 8 تا 75 متغير است. مـطابق نقشه ي خطر فـرسايش خاك تهيه شده، مناطق با خطر فرسايش تا زياد، در بخش هاي جنوبي به علت ارتفاعات بيشتر، شيب تند و ليتولوژي مستعد، شديدتر است. علاوه بر اين، تحليل رگرسيون از لايه‌هاي مختلف نشان داد كه عامل طول شيب (LS) نقش بيشتري در فرسايش نسبت به بقيه عوامل دارد.