آسيب شناسي و ناپايداري توسعه اجتماعي در ايران

Pathology an‎d Instability Of Social Development In Iran

توسعه به‌ مثابه صفتي كه بيانگر كم و كيف هر جامعه و دوره تاريخي است و در حوزه هاي وسيع اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و سياسي در مقياس هاي كلان (نظام)، مياني (نهادي و سازماني) و خرد (كنشگري) قابل‌شناسايي و احصاء است به‌رغم قوت‌ها و توانمندي‌هايي كه با خود دارد آسيب‌ها و مسائلي را هم همراه دارد، كه آن را دچار اختلال و ناپايداري‌هايي مي‌كند. اين اختلال و ناپايداري در كشورهايي كه فرآيند توسعه‌شان متأثر از جوامع ديگر و پارادايم‌هاي فكري بيروني بوده بيشتر بوده است. و مهمتر اين‌ كه اين وضعيت در حوزه اجتماعي كه قلمرو توسعه اجتماعي را تشكيل مي‌دهد، نمايي بيشتري دارد. در اين مقاله به چرايي غفلت از توسعه اجتماعي، ناپايداري و آسيب‌هاي آن در پرتو گفتمان‌هاي جديد و تازه‌اي كه در نوشته‌هاي توسعه مطرح‌ شده‌اند چون گفتمان پسا استعماري، پسا توسعه‌اي و توسعه جايگزين و نيز تجربه عملي و پيامدهايي كه سياست‌ها و برنامه‌هاي توسعه‌اي از حيث اجتماعي در پي داشته‌اند استفاده مي‌شود. فرض‌ بنيادي اين مقاله اين است كه امر اجتماعي و به‌تبع آن توسعه اجتماعي مورد غفلت قرارگرفته و نگاهي تقليل گرايانه در بحث‌هاي توسعه وجود داشته است. به‌گونه‌اي كه توسعه اجتماعي را در مقام نظر معطوف به رفاه اجتماعي در معناي حداقلي آن و از حيث سياستي معادل با تدارك خدمات رفاهي و پاسخ به نياز‌هاي اساسي دانسته و يا اين‌ كه پسماند امر اقتصادي و سياسي تلقي شده است.

The stage of development of a society shows the society's historical period and overall social, cultural, economic and political conditions at various levels of macro (system), meso (institutions and organizations) and micro (actors) scales. Despite strengths and capabilities of development, it brings about problems and difficulties that may cause disorder and instability. Such disorder and insatiability are observed more in countries that their development process is affected by foreign models and theoretical paradigms. More notably, these disorders appear in social sphere, due to negligence of social development. This article discusses insatiability and difficulties that occur in social sphere in the light of the new development discourses, such as post colonialism, post development and alternative developments, as well as practical experiences and implications of policies and development programs. The essential assumption of this article is that the social consideration and consequently social development issues are usually overlooked, so that social development issues- from a theoretical point of view- are simply reduced to social welfare. Also in policymaking it is limited to providing welfare and utilities for satisfying basic needs.