تدوين مدل بلوغ واحد حسابداري در شركت‌هاي ايراني

واحد حسابداري يكي از بخش هاي با اهميت سازمان است كه با تهيه و ارائه ي اطلاعات سودمند، در برنامه ريزي و كنترل امور سازمان به مديران آن ياري مي رساند. به دليل تفاوت در ويژگي ها و مشخصه هاي واحدهاي حسابداري سازمان هاي مختلف، عملكرد اين واحد در سازمان هاي مختلف، متفاوت است و سطح برآورده كردن هر يك از اين نيازها، يكسان نمي باشد. هدف پژوهش حاضر بررسي ابعاد و مشخصه هاي واحدهاي حسابداري و سطوح تكامل آن است. به اين منظور از مدل استاندارد بلوغ CMMI، به عنوان چارچوبي براي شناسايي اين ابعاد و سطوح تكامل آن ها استفاده شده است. ساختار ماتريسي مدل بلوغ، داراي پيوستگي عمودي و افقي است، به اين معنا كه به منظور بالغ كردن يك بُعد از مدل تا سطحي مشخص، نياز است تا ساير ابعاد نيز تا آن سطح بالغ شده باشند. هر شركت مي تواند به تناسب نيازهاي خود، سطح خاصي از بلوغ را براي واحد حسابداري اش انتخاب نمايد. جامعه ي آماري پژوهش، شامل مديران مالي، حسابرسان داخلي، تحليلگران سيستم هاي مالي، شركاي موسسات حسابرسي، و مدير عامل شركت ها است كه با روش گلوله برفي، 51 نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه انجام شد. سپس داده هاي پژوهش با استفاده از روش تحليل تِم، مورد تحليل و بررسي قرار گرفتند. تِم هاي استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه بندي شدند و مدل پژوهش تدوين گرديد. به منظور اعتباربخشي به مدل نيز از روش هاي اجماع داده ها، كنترل اعضا، و معيارهاي مقبوليت كوربين و استراوس استفاده شده است. براساس يافته هاي پژوهش، ماتريس بلوغ واحد حسابداري شامل 6 بُعد: خدمات و نقش واحد حسابداري، گزارشگري، فرايندپذيري، فناوري اطلاعات، مديريت ريسك سازمان، و منابع انساني است كه هريك از آن ها طي 5 سطح بلوغ، تكامل مي يابند.جامعه‌ي آماري پژوهش، شامل مديران مالي، حسابرسان داخلي، تحليلگران سيستم‌هاي مالي، شركاي موسسات حسابرسي، و مدير عامل شركت‌ها است كه با روش گلوله برفي، 51 نمونه انتخاب شدند و با آن‌ها مصاحبه انجام شد. سپس داده‌هاي پژوهش با استفاده از روش تحليل تِم، مورد تحليل و بررسي قرار گرفتند. تِم‌هاي استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه‌بندي شدند و مدل پژوهش تدوين گرديد. به‌منظور اعتباربخشي به مدل نيز از روش‌هاي اجماع داده‌ها، كنترل اعضا، و معيارهاي مقبوليت كوربين و استراوس استفاده شده است. براساس يافته‌هاي پژوهش، ماتريس بلوغ واحد حسابداري شامل 6 بُعد: خدمات و نقش واحد حسابداري، گزارشگري، فرايندپذيري، فناوري اطلاعات، مديريت ريسك سازمان، و منابع انساني است كه هريك از آن‌ها طي 5 سطح بلوغ، تكامل مي‌يابند.