جايگاه اخلاق پزشكي در مناسبات درمان (مورد مطالعه: بيمارستان‌هاي دولتي دانشگاه علوم پزشكي شيراز)

The Place of Medical Ethics in Cure Relations Case Study: Governmental Hospitals of Shiraz University of Medical Sciences Ebrahim Ekhlasi

سازمان بهداشت جهاني سلامت امري فراتر از «فقدان بيماري يا معلوليت» مي‌داند و آن را متضمن توجه خاطر به ابعاد رواني و اجتماعي و معنوي انسان‌ها در نظر مي‌گيرد. پژوهش حاضر بر پايه منطق استفهامي، با استفاده از روش تحقيق مردم نگاري وسيع و با هدف بازنمايي راهبردهاي مديريتي معطوف به ملاحظه «معنويت» در بيمارستان‌هاي دولتي كلانشهر شيراز انجام شده است. دو پرسش اصلي مقاله عبارتند از: ابعاد فراجسماني كنشگران اصلي نظام سلامت، مشتمل بر جنبه‌هاي رواني، اجتماعي و فرهنگي و معنوي آن‌ها، چگونه مورد توجه تصميم‌گيران مجموعه‌هاي درماني قرار گرفته است؟ هم چنين، مهم ترين مصاديق متعارض با اخلاق پزشكي در ميدان‌هاي مطالعه كدامند؟ آگاهي دهندگان مطالعه شامل پزشكان، مدرسان اخلاق پزشكي، پرستاران، مديران بيمارستاني، مددكاران اجتماعي، بيماران و همراهان آن‌ها هستند كه بر پايه روش نمونه گيري چند سطحي به صورت هدفنمد و غير احتمالي انتخاب شده‌اند. تحليل كيفي داده‌هاي حاصل از فرايندهاي چندگانه داده يابي از قبيل مصاحبه عميق و نيمه ساختار يافته، تصوير برداري و مرور اسناد بيمارستاني نشان مي‌دهد راهبرد مديريتي مورد استفاده در ميدان‌هاي مطالعه جهت ملاحظه ابعاد رواني، اجتماعي و معنوي كش گران اصلي نظام سلامت بر حسب مضمون نهايي «تجويزات الزامي‌و ارشادي» و مضامين كلي «معنويت ديني»، «معنويت سازماني» و «فرهنگ فردي و حرفه‌اي سازمان خدمات» مي‌تواند به تصوير كشيده شود. بعلاوه، آرمان مديريتي «نهادينه سازي معنويت» در مجموعه‌هاي درماني غالباً مبتني بر آموزه‌هاي ديني، با محوريت «ترجيحات فقهي» محقق شده است.

World Health Organization supposes health as something more than the absence of sickness or disability. It also considers health in a way that it includes the psychological, social as well as spiritual aspects of human beings. Present research has been performed on the basis of an abductive strategy through application of Extensive ethnographic methods aiming at representation of management-related strategies oriented toward consideration of spirituality in governmental hospitals located in Shiraz. Two main research questions include: how meta-physical dimensions of main actors of the health system including their psychological, social as well as spiritual aspects are being considered by decision makers of the medical therapeutic complexes? What are the most important observed instances put in contrast with the principles of medical ethics? The informants of the study include physicians, lecturers of medical ethics, nurses, hospital managements, social workers, patients and their visitors as well. The mentioned informants have been selected purposefully through multi-level qualitative sampling. Analysis of data gathered through various ways of data seeking such as in-depth as well as semi-structured interviews, photo taking and review of hospital documents shows that regarding psychological, social and spiritual aspects of the main actors of the cure system can be represented under the label " advisory obligatory prescription" as a final theme and "religious spirituality", "organizational spirituality" and "personal professional culture of system of cure services" as total themes. Furthermore, in therapeutic centers, institutionalization of spirituality, as a management ideal, has been mostly fulfilled on the basis of religious teachings with special reference to juridical preferences.