فراتحليل عوامل اجتماعي مؤثر بر باروري در ايران

Meta-Analysis of Social Factors Affecting Fertility in Iran

نرخ باروري در ايران طي چند دهه اخير، تحولات چشمگيري داشته و خانواده‌ها را با چالش‌هاي متعدد در زمينه فرزندآوري رو به‌ رو ساخته است. گروه‌هاي مختلف مردم از تلاش‌هاي صورت‌‌گرفته براي افزايش جمعيت استقبال نكرده‌اند. استمرار اين روند جمعيتي پيامدهايي چون رسيدن جمعيت به زير سطح جانشيني و سالخوردگي جمعيت در طي دهه‌هاي آتي را در پي خواهد داشت. بر اين مبنا، پژوهش حاضر در نظر دارد با روش فراتحليل به شناسايي عوامل اجتماعي مؤثر بر رفتار باروري خانواده در مطالعات ايراني بپردازد. براي فراتحليل، 60 پژوهش مرتبط در زمينه باروري در يك دهه اخير (از سال 1380 تا به حال) كه در فصلنامه‌هاي معتبر داخلي به چاپ رسيدند، انتخاب شد. پس از بررسي 60 پژوهش، 36 مقاله به‌سبب نداشتن معيارهاي اساسي براي ورود به فراتحليل حذف شدند و 24 پژوهش انتخاب شد. براساس نتايج يافته‌هاي فراتحليل، متغيرهاي جمعيت‌شناختي مربوط به سن، تحصيلات به‌ويژه تحصيلات زنان، بعد خانواده، پايگاه اقتصادي و اجتماعي خانواده، راهبردها و مسائل تنظيم خانواده و جلوگيري از بارداري به‌ترتيب با بيشترين تعداد آزمون و با ضرايب اندازه اثر 1/253، 0/111- ، 0/371، 0/810و 0/169 مورد توجه پژوهشگران ايراني در تبيين تغييرات نرخ باروري بودند. مقايسه نتايج حاصل از فراتحليل با نظريات تبيين‌كننده تغييرات رفتار باروري نشان مي‌دهد نظريه اجتماعي ـ اقتصادي باروري بيش از ساير نظريات روند تحولات رفتار باروري خانواده‌هاي ايراني را در يك دهه اخير تبيين مي‌كند.

Over the past few decades the fertility rate in Iran has experienced significant changes and families faced with numerous challenges in childbearing. Efforts to increase the population, were not successfully accompanied by different groups of people. The continuation of this trend will be followed by consequences such as reaching a population below the succession level and population ageing in the coming decades. This study aims to identify the social and cultural factors affecting family’s fertility motivation in Iranian studies using the meta-analysis method. In order to perform meta-analysis, 60 relevant published research studies in the field of fertility in the past decade (from 2001 until now) were selected. After reviewing 60 studies, 36 articles were excluded due to lack of basic criteria for the meta-analysis and 24 studies were selected. Based on the findings of the meta-analysis, demographic variables such as age, education, especially female education, family size, families’ socio-economic status, strategies, family using Multivariate Analysis Test. Separate effect of virtual social networks on risk taking was significant, and on the entrepreneurship capability, dimensions independence, internal control, achievement motivation and creativity wasn’t significant. Also gender effect on the risk taking and internal control was significant and on the other items wasn’t. Finally, the effect of virtual networking and gender on the internal control was significant and on the other items wasn’t significant. Though Policy-makers and practitioners in virtual domains should pay more attention to education, expert and continual monitoring of the networks, and planning for the future.