واكاوي اثرات اقتصادي- اجتماعي شركت‌هاي تعاوني روستايي از ديدگاه روستاييان (مطالعه موردي: شهرستان گنبدكاووس)

Examining Socio-economic Impacts of Rural Cooperatives from Villagers Perspective (Case Study: Gonbad Kavus City)

تعاوني‌هاي روستايي، نهادهاي مردمي هستند كه در عين برخورداري از خصوصيات يك واحد اقتصادي، داراي ارزش‌ها و هنجارهاي اجتماعي نيز مي‌باشند و مي‌توانند مبين تلاش‌هاي گروهي اعضاي تشكيل دهنده تعاوني جهت نيل به اهداف مشترك و توسعه باشد. لذا با توجه به نقشي كه اين شركت‌هاي تعاوني مي‌توانند در بخش‌هاي كشاورزي، افزايش توليدات روستايي و نيز ارائه ساير خدمات و بالطبع، توسعه روستايي داشته باشند، ضروريست اثرات و كاركردهاي اقتصادي و اجتماعي حاصل از ايجاد اين تعاوني‌ها بر روي اعضاي خود در راستاي توسعه روستايي، مورد واكاوي قرار گيرد. اين پژوهش به لحاظ روش‌شناسي از نوع توصيفي- پيمايشي بوده و داده‌هاي آن از طريق مطالعات اسنادي و عمليات پيمايشي (پرسشنامه) گردآوري شده است. جامعه آماري شامل 6726 نفر از اعضاي شركت‌هاي تعاوني روستايي شهرستان گنبدكاووس بوده كه تعداد 210 نفر از آنها براساس فرمول كوكران بعنوان نمونه آماري انتخاب گرديدند. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه ايجاد شركت‌هاي تعاوني روستايي داراي اثرات اقتصادي نظير تأمين‌ و‌ توزيع كالا، تأمين نهاده‌هاي توليدي و تسهيلات اعتباري، خريد و بازاريابي محصولات كشاورزي و...، و نيز اثرات اجتماعي نظير ارتقاي سطح سواد و آگاهي، توسعه منابع انساني و ايجاد زمينه‌هاي مشاركت در بين اعضاء تعاوني‌ها بوده است. همچنين، نتايج كلي تحقيق حاكي از آن است كه ايجاد شركت‌هاي تعاوني روستايي از نظر اقتصادي، بر روي اعضايشان تأثير مثبت و معناداري داشته ولي به نسبت اثرات اقتصادي آن، عملكرد و بازخورد اجتماعي اين تعاوني‌ها، بر روي اعضاي روستايي خود، ضعيف‌تر و در سطح پايين‌تري بوده است.

Rural cooperatives are popular institutions that, while having the characteristics of an economic unit, have social values and norms, and can show the cooperative efforts of members to achieve common goals and development. Considering the role that cooperatives can play in agriculture, increasing the rural production, providing other services and therefore in rural development, It is essential to analyze their socio-economic effects and functions in rural development on rural residents. This research is a descriptive research methodology and the data were collected through documentary and survey operations (questionnaire). Through sampling, from 6726 rural cooperatives’ members in city of Gonbad, 210 persons were selected. Research findings show that the creation of rural cooperatives has economic effects such as supplying and distributing goods, providing production inputs and credit facilities, buying and marketing agricultural products, and also social impacts such as raising the education level and awareness, human resource development and Creating a framework for participation among members of the cooperatives. Also, the overall results of the research indicate that the creation of rural cooperatives has a positive and meaningful impact on their members, but in comparison to their economic impact, the performance and social feedback of these cooperatives on their rural members are lower and weaker.