عنوان مقاله :
رئاليسم جادويي در برخي از داستانهاي كوتاه نجيب محفوظ
پديد آورندگان :
نصيري ، روح اله - گروه معارف قرآن و اهل بيت (ع) , مصطفوي روضاتي ، محمد جليل - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
داستان كوتاه عرب , رئاليسم جادويي , نجيب محفوظ
چكيده فارسي :
رئاليسم جادويي از شيوه ها يا سبك هاي خاص در داستان نويسي معاصر است كه نويسنده با باورپذير كردن وقايع شگفت، خيالي و عناصر جادويي، خواننده را در فضايي رازگونه و باورپذير، به سير وامي دارد. بهرهگيري از سبك رئاليسم جادويي بويژه در سرزمين هاي در حال توسعه به سبب موقعيتهاي ويژه سياسي، تاريخي و اجتماعيِ آن ها در دهه هاي اخير رواج يافته است. برخي از ويژگيهاي رئاليسم جادويي در داستان هاي كوتاه نجيب محفوظ قابل بررسي است. در اين نوشتار به شيوه توصيفي تحليلي به بررسي داستانهاي كوتاه نجيب محفوظ بر اساس مؤلفه هاي رئاليسم جادويي پرداخته شد. هدف مقاله نشان دادن اين نكته است كه نجيب محفوظ ميان نمادها و عناصر جادويي با تاريخ معاصر اعراب؛ بويژه سرزمين مصر از يك سو و با نيمرخ رواني شخصيتهاي داستان از سوي ديگر چگونه پيوند برقرار كرده است. اين تحقيق از اين منظر حائز اهميت است كه در داستان هاي مورد نظر با استفاده از عناصري چون نمادها، غافل گيري و حوادث ناگهاني، امور شگفتانگيز و باورهاي عجيب، و همچنين خواب و رؤيا، به جنبههاي رواني شخصيت هاي داستاني و نيز تاريخ معاصر اعراب توجهي خاص نشان داده شده است. شكست اعراب از اسرائيل، خفقان سياسي جوامع عرب، و نيز ناآگاهي ملي اعراب (بويژه مصريان) و كشمكش دروني شخصيتها و تلاش براي گريز از مجازات از جمله مواردي است كه با بهرهگيري از مؤلفههاي جادويي به شكلي محسوس در كانون توجه نجيب محفوظ بوده است.