شگردهاي زباني (دستوري و آوايي) متنبي در اقناع از منظر پراگماتيسم

مكتب پراگماتيسم، ادبيات را به‌منزلۀ موثّرترين و زيباترين نوع گفتمان تلقي مي كند. گفتماني كه نه‌تنها زيبايي و جمال در آن موج مي‌زند بلكه تمام كاركردها و وظيفه‌هاي ارتباطي زبان در آن موجود است. ازاين‌رو فن اقناع به‌عنوان هدف غايي هر نوع گفتمان در زيرمجموعه زبان‌شناسي كاربردي به‌عنوان علم گفتمان زباني قرار مي‌گيرد. ازآنجاكه كاربردشناسي ادبي بيشتر از كاربردشناسي محض و فرضيه‌اي بيانگر كاربرد عملي زبان در فرآيند گفتمان است، در اين پژوهش بر آنيم كه به بررسي شگردهاي زباني( دستوري و آوايي) اقناع در ديوان شاعر بزرگ عرب كه از وي به عنوان استاد معماري زبان ياد مي‌شود، بپردازيم. جايگاه والاي متنبي در عرصه زباني و حضور استراتژي‌هاي زباني در ديوان وي نشان از آن دارد كه شاعر در انتقال بيشتر انگيزه‌ها، عواطف و احساسات به مخاطبين جهت تثبيت و تأكيد بيشتر معنا از كاربست‌هاي زباني اقناع و مهم‌ترين آن‌ها همچون تكرار و روش‌هاي هارموني شعري همچون توازن و تصريع بهره جسته است. ضمن اينكه « تكرار» و سويه‌هاي گسترده آن به لحاظ ابعاد زيبايي‌شناختي كلامي و جنبه‌هاي اقناع كلامي نسبت به ساير اسلوب‌هاي زباني از بسامد بالايي در ديوان شاعر برخوردار است.