تحليل خطاهاي حروف جر در نگارش عربي‌آموزانِ فارسي زبان

نظر به اهميت آموزش زبان عربي در ايران، مقاله حاضر با روش توصيفي تحليلي و بر مبناي زبانشناسي مقابله‌اي و نظريه تحليل خطا، به بررسي و تحليل خطاهاي حروف جر در نوشتار دانشجويان زبان‌عربي در ايران پرداخته است. پس از تقسيم‌بندي خطاها بر اساس منشأ بروز، معلوم شد كه شايع‌ترين خطاهاي زبان‌آموزان به‌ترتيب مربوط به تداخل بينازباني، درون‌زباني و تداخل هردو زبان يا مبهم، و از ميان خطاهاي بينازباني بيشترين خطاها مربوطه به بكارگيري حرف باء به جاي ديگر حروف جر(إلي، علي و في) است. اين امر نشان مي‌دهد كه حرف باء به خاطر تشابه ظاهري آن در دو زبان عربي و فارسي، زبان آموز را به اشتباه انداخته است. همچنين در خطاهاي درون زباني بيشترين خطاها مربوط به استفاده از حروف جر ديگربويژه إلي، علي و مِن به جاي حرف لام بوده است، نشان مي‌دهد كه زبان آموز به‌دليل تشخيص ناقص در كاربرد حروف مخصوص زبان عربي، دچار اين اشتباه شده است. فزوني خطاهاي بينازباني بيانگر آنست كه دانشجويان زبان‌عربي در بكارگيري حروف جر تا حد زيادي تحت تاثير زبان‌فارسي هستند. از دلايل اين امر آنكه؛ در واقع آنها فارسي مي انديشند و عربي مي نويسند و دليل ديگر اين‌كه آموزش زبان‌عربي در ايران بر خلاف زبان انگيسي در سنين پايين چندان مورد توجه قرار نمي گيرد كه (طبق نظر زبانشناسان) اين امر احتمال تداخل بينازباني را در سنين بالاتر بيشتر مي‌كند. دليل ديگر آن است كه فارسي و عربي در دو خوشه زباني متفاوت هستند. زبان‌عربي در خوشه‌سامي جاي دارد، برخلاف فارسي و انگليسي كه هردو متعلق خوشه هند و اروپايي هستند.