تحليل شيوه هاي روايت گفته هاي داستاني در رمان اهل الحميديه نجيب كيلاني

روايت، يك اثر ادبي داراي راوي، متن و خواننده است. از طريق راوي، متنِ روايت؛ شاملِ حوادث، گفته ها و افكار شخصيت‌ها به خواننده منتقل‌ مي‌شود. به چگونگي انتقال اين گفته‌ها توسط راوي، « شيوه‌هاي روايت گفته‌هاي داستاني » گفته‌ مي‌شود. رمان «اهل‌الحميديه» از آخرين آثار نجيب كيلاني نويسنده معاصر و مسلمان مصري(19951931) است. در اين اثر رئاليستي، كيلاني توانسته فضاي سياسي و اجتماعي حاكم بر جامعه مصر را به خوبي نشان دهد و مشكلات موجود در دانشگاه‌ها و فشار رواني ناشي از اين شرايط سخت را كه بر قهرمان داستان وارد‌شده، با استفاده از شيوه‌هاي روايت گفتار ترسيم نمايد. چگونگي بازنمايي ابعاد شخصيت‌ها و حوادث گوناگون رمان «اهلالحميديه» در گفته‌هاي مختلف روايي، به‌ عنوان مسأله تحقيق حاضر مطرح است. در اين پژوهش به تحليل گفته‌هاي داستاني بر اساس شيوه‌هاي پنج‌گانه روايت (مستقيم، غير‌مستقيم، آزاد مستقيم، آزاد غير‌مستقيم و گزارش روايتي) پرداخته شده‌است. هدف از انجام اين پژوهش كه به روش توصيفيتحليلي انجام شده‌، تعيين ميزان استفاده كيلاني از هر يك از اين شيوه‌ها در موقعيت‌هاي مختلف مي‌باشد. بكارگيري هريك از شيوه‌هاي يادشده نيز بمنظور تبيين هدف خاصي بوده‌است. نتايج بدست آمده نشان مي‌دهد كه دو شيوه مستقيم و گزارش‌ روايتي به دليل رئاليستي‌ بودن داستان و استفاده از زاويه ديد داناي كل، بيشترين بسامد را داشته‌اند. بكارگيري گزارش روايتي غالبا در مواردي همچون رعايت ايجاز و خودداري از شرح جزئيات حوادث بوده و گفته مستقيم نيز بيشتر در تبيين بعد رواني و شناختي شخصيت‌ها و ترسيم احساسات دروني آن‌ها در برخورد با واقعيت‌هاي جامعه به كار رفته‌است.