خوانش روايت شناسانه جان پك از رمان (بررسي موردي رمان «اللص و الكلاب» نجيب محفوظ)

تحليل رمان يكي از روش‌هايي است كه خواننده را قادر مي‌سازد به دركي همه‌جانبه از محتواي يك داستان برسد. به‌طور كلي در هرشيوۀ تحليل، اصول و چارچوبي ارائه مي‌شود كه با ذهن و حس مخاطب همراه است. شيوۀ تحليل رمان از نظر جان‌پك روشي متفاوت را در اختيار مخاطب قرار ميدهد تا با بكارگيري آن‌ برداشتي ساده و روان از داستان داشته و به يك نتيجۀ كلي برسد. اين پژوهش درصدد آن است كه رمان «اللص و الكلاب» نجيب محفوظ نويسنده عرب را بر اساس شيوۀ تحليل رمان جان‌پك، تبيين و تشريح كند. روش تحقيق بدين گونه است كه پنج قطعه در فواصل مختلف از ابتدا تا پايان داستان مشخص شده و هر قطعه در پنج مرحله مطابق با مواردي كه در شيوۀ جان‌پك معرفي شده مورد تحليل و بررسي قرار مي‌گيرد، سپس در مراحل ششم و هفتم ابعاد مختلف متن، مؤلف، خواننده و جهان و همچنين ديدگاه ساير منتقدان بررسي مي‌گردد. اين نتيجه حاصل شد كه در شيوۀ جان‌پك به دليل درك جنبههاي كلي داستان از طريق جزئيات متن، تحليل به شيوه‌اي استقرايي صورت گرفته سپس به بررسي كل داستان پرداخته مي‌شود. در اين‌ نوع از تحليل پيش از بررسي كلي داستان به جزئيات و ظرافت‌هاي درون داستان توجه مي‌شود و هرچه ‌بيشتر هنرمندي مولف آشكار گشته و نتيجۀ بهتري حاصل ميگردد. شاخصۀ ديگر اين شيوه توجه به تضادهاي موجود در قطعات برگزيده است كه در كنار آن بررسي ابعاد چهارگانۀ متن و نظرات ساير منتقدان مكمل نهايي نقد و تحليل است.