طبيعت انساني از ديدگاه كنفوسيوس و سعدي

طبيعت وسرشت انساني يكي از پيچيده‌ترين و پوشيده‌ترين موضوعاتي است كه در كلّ تاريخ فرهنگي و اجتماعي بشر همواره مورد بحث ومناقشه بوده‌است. گروهي سرشت انساني را مجبول بر خير و گروهي مبتني بر شر مي‌دانند و گروهي ديگر اساساً ذات و سرشتي براي انسان قائل نيستند و تكوين شخصيت او را معلول و محصول آموزش و آميزش‌هاي اجتماعي مي‌دانند و هر گروه در تأييد معتقدات خويش، دلايل و براهيني اقامه مي‌كنند. دو تن از بزرگ‌ترين متفكران و مصلحاني كه در گذشته به سبب نوع شخصيت، اهداف و آرمان‌هاي انساني، اجتماعي، سياسي و اخلاقي عميقاً بدين مسئله پرداخته‌اند و عوامل مكمل و مؤثر در تتميم يا تخريب سرشت آدمي را بررسي نموده‌اند، يكي كنفوسيوس، حكيم چيني و ديگري شيخ اجل سعدي شيرازي در ايران است كه به سبب دامنه نفوذ و استمرار و پايايي افكار و آثار آنان در زوايا و اعماق پنهاني دو ملت چين و ايران و امروزه در بخش بزرگ و شايسته توجهي از جهان، بررسي دقيق ديدگاه‌هاي آنان براي تصميم‌گيري‌هاي كلان فرهنگي و اجتماعي در روزگار ما حايز كمال اهميت است. اين مقاله ابتدا به طبقه‌بندي دقيق آثار و نيز امكان يا عدم امكان تطبيق افكار اين دو انديشه‌ور به دليل تفاوت زمان، مكان و زبان، و آنگاه به تحليل مصداقي انديشه‌ها و آراي سعدي و كنفوسيوس درباره سرشت انسان و عوامل مكمل و مخرب در تكوين آن مي‌پردازد.