بررسي وضعيت سلامت معلمان و رابطه آن با سرمايه اجتماعي: مورد مطالعه معلمان آموزش و پرورش شهر بوشهر (94-1393)

Teachers Health Status and Its Relationship with Social Capital: A Case Study of school Teachers in Bushehr(1393-94)

در رويكرد جامعه شناختي، سلامت شامل هر دو بعد عيني و ذهني است و بر نقش عوامل اجتماعي، به ويژه، سرمايه اجتماعي در حفظ و ارتقاي سلامت تأكيد مي­شود. مقاله حاضر بر اساس رويكردهاي متأخرتر، رابطه هر دو منبع شناختي و ساختاري سرمايه اجتماعي را با سلامت عيني و ذهني معلمان بررسي كرده است. رويكرد و روش مورد استفاده كمي‌ و پيمايشي بوده و از ابزار پرسشنامه‌ براي گردآوري داده ­ها استفاده شده است. جامعه آماري تحقيق، معلمان شاغل در آموزش و پرورش شهر بوشهر در سال تحصيلي 94-1393 بوده‌اند كه 380 نفر از آنان بر اساس جدول تعيين حجم نمونه لين، به عنوان نمونه تحقيق انتخاب شدند. براي دستيابي به افراد نمونه، از روش نمونه‌گيريِ خوشه‌اي چند مرحله­ اي استفاده شد. بر اساس نتايج تحقيق، 78/42 درصد از پاسخگويان حداقل يكي يا بيشتر از انواع بيماري‌هاي جسماني را داشته ­اند كه شايع­ ترين آن، دردهاي عضلاني بوده است. همبستگي متغيرهاي بعد شناختي (به جز اعتماد به آشنايان شغلي) با اين بعد از سلامت منفي و معني­ دار بوده است و متغيرهاي حمايت اجتماعي و رضايت از زندگي توانسته ­اند 7 درصد از واريانس آن را تبيين كنند. همبستگي همه ابعاد شناختي سرمايه اجتماعي با احساس سلامت بدني و كاهش فرسودگي شغلي مثبت و معني­دار بوده است. هيچ يك از انواع مشاركت با هيچ يك از ابعاد سلامت همبستگي معني ­داري نداشته ­اند (به جز همبستگي مثبت و معني­ دار مشاركت مذهبي و فوق برنامه با كاهش فرسودگي شغلي). متغيرهاي تحقيق توانسته­اند، به ترتيب، 22، 8، و 7 درصد از از واريانس كاهش فرسودگي شغلي، ايفاي مؤثر نقش­ها، و احساس سلامت بدني را تبيين كنند. مي­توان گفت ابعاد عيني و ذهني سلامت تحت تأثير متغيرهاي يكساني قرار ندارند؛ همچنين تأثير بعد شناختي سرمايه اجتماعي بر سلامت، به ويژه بعد ذهني، بيشتر از از بعد ساختاري آن بوده است.

of its variance. The correlation of all cognitive dimensions of social capital with physical health and burnout has been positive and significant. None of the forms of participation have any meaningful correlation with any of the dimensions of health (except for the positive and significant correlation between religious participation and supra program with decreasing burnout. The variables of the research were able to explain 22, 8, and 7 percent of the variance in the reduction of burnout, effective role of roles, and the sense of physical well-being. It can be said that the objective and subjective dimensions of health are not influenced by the same variables; also, the effect of the cognitive dimension of social capital on health, especially the mental dimension, has been greater than its structural dimension.