تأثيرپذيري سنايي غزنوي از ادبيات عربي (با‌تكيه‌بر دوره‌هاي اموي، عباسي و اندلس)

سنايي غزنوي از شاعران بزرگ و برجستۀ قرن پنجم و ششم هجري است. وي در زمانه‌اي مي‌زيست كه فرهنگ و ادبيات عرب بر همۀ مناطق تحت تصرف مسلمانان، حاكميت داشته است. به نظر مي‌رسد دو عامل اساسي، علّت تأثير فرهنگ و شعر عربي بر شعر شاعران قرن پنجم بوده است: الف) آميزش روزافزون زبان فارسي با واژه‌ها و تركيب‌هاي عربي؛ ب) اشتياق و گرايش دروني شاعران به فرهنگ عربي. سنايي در بيشتر قصيده‌هاي خود از واژه‌ها، تركيب‌ها، عبارت‌ها، ضرب‌المثل‌ها و نمادهاي فرهنگ عربي بهره برده است. اين پژوهش بر آن است تا با روش توصيفي ـ تحليلي و با تمركز بر مكتب فرانسوي ادبيات تطبيقي، تأثير فرهنگ عربي دوره‌هاي اموي و عباسي و اندلس را بر شعر سنايي بررسي و تحليل كند. براي رسيدن به اين هدف، ابتدا  نكاتي دربارۀ تأثيرپذيري سنايي از فرهنگ و شعر عربي در مقدمه بيان شد؛ سپس بازتاب فرهنگ و ادب عربي در ديوان شاعر بررسي و تحليل گرديد. برپايه اين پژوهش مي‌توان دريافت كه سنايي ضمن تأثيرپذيري آشكار و پنهان از ادبيات عربي، با هنرمندي تمام، بر اين الفاظ و معاني رنگ و لباس تازه‌اي پوشانده است. شاعر بيشترين تأثير را از دورۀ عباسي و به‌ويژه ابونواس و متنبي گرفته است.