تصحيح چند تصحيف و تحريف در قصيده نهزه الارواح و نزهه الاشباح خاقاني

خاقاني، شاعر بزرگ و نام‌آور قرن ششم، به‌راستي يكي از درخشان‌ترين چهره‌هاي ادب ايران است كه به سرودن شعر پيچيده و ديرياب شناخته شده است. زبان ويژه شعر خاقاني، كاربرد انواع تركيبات بديع، آفرينش مضامين نو، كاربرد علوم زمانه در شعر، التزام به رعايت انواع آرايه‌هاي لفظي و معنوي، كاربرد تشبيهات و استعاره‌هاي دور از ذهن و كنايات و... ازجمله نكاتي است كه با پيچيده‌كردن شعر خاقاني، آن را دور از دسترس همگان قرار داده است؛ افزون‌بر اين نكات بخش درخور توجهي از دشواري‌هاي شعر اين شاعر به سبب ضبط‌هاي نادرست اشعار اوست. در اين جستار كوتاه سعي شده است تا يكي از قصايد شورانگيز خاقاني با عنوان «نهزه الارواح و نزهه الاشباح» از نظر تصحيفات نقد و بررسي شود. اين قصيده نتيجه دومين سفر حج اوست و در آن از شور و احساسات حاجيان و وصف منازل كعبه از بغداد تا مكه سخن به ميان آمده است؛ بي‌توجهي به ويژگي‌هاي سبكي خاقاني برخي از اين تصحيفات و تحريفات را ايجاد كرده است و البته بخشي از آن با‌توجه‌به متون جغرافيايي، طبي، فقهي و... تصحيح‌پذير است.