«صلحِ كل» برآيند گفت‌وگوي منطقي ادبيات جهان، در منطق گفت‌وگوي حافظ و گوته

اوج آشتي دو فرهنگ و زبان را در دلبستگي گوته آلماني به حافظ ايراني مي‌توان يافت. گوته در دوران پختگي روح، چنان سرسپرده انديشه قوام‌يافته حافظ شد كه توانست رويكردي تعامل گرايانه را در پيش بگيرد و بارها با افتخار از اين سرسپردگي دم زند؛ مناسبات ادبي ايران و آلمان به حافظ و گوته ختم نمي‌شود؛ اما شكوه اين گفت‌وگوي منطقي را در ارتباط اين دو انديشمند بزرگ، فراي زمان‌ها و مكان‌ها مي‌توان جست‌وجو كرد. گوته براي نخستين بار مبحث «ادبيات جهان» را مطرح كرد و نظريه «منطق گفت‌وگو» را نيز باختين مطرح كرد؛ ايجاد ارتباط يك گفتار با گفتارهاي ديگر براي حذف تك آوايي؛ و ژوليا كريستوا اين مفهوم را به ارتباط بين متون و گفتمان‌هاي ادبي گسترش داد. اين پژوهش بر آن است تا ضمن بررسي گفت‌وگوي حافظ و گوته به عنوان سمبل شرق و غرب و تحليل نظريه «ادبياتِ جهان» در اين زمينه، به تبيين تأثير اين گفت‌وگو در شكل گيري گفتمان‌هاي مثبت جهاني بپردازد؛ بدين وسيله نقش گفت‌وگوي منطقي بين متون و همچنين گفتمان‌هاي ادبي در ايجاد تفاهم و صلح ملل با توجه به ارج نهادن به شباهت‌ها و مداراي با تفاوت‌ها به صورت قابل تأملي برجسته خواهد شد. اين مقاله با رويكردي تحليلي، تطبيقي و انتقادي به اين موضوع پرداخته است.