ارزيابي صفات مرتبط با كيفيت ميوه خيار در ارقام محلي و تجاري

Fruit quality assessment of local and commercial cucumber cultivars

مصرف خيار به صورت تازه و به عنوان ميوه روميزي باعث توجه بيشتر مصرف كنندگان به كيفيت ميوه از نظر خصوصيات ظاهري و نيز عطر و طعم در كنار خصوصيات مربوط به ماندگاري بيشتر ميوه شده است. با هدف بررسي و ارزيابي عوامل و خصوصيات فيزيكي و شيميايي مرتبط با كيفيت و بازارپسندي ارقام و ژنوتيپ هاي تازه خوري خيار آزمايشي در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار با استفاده از 27 نمونه خيار شامل هفت هيبريد گلخانه اي، پنج هيبريد فضاي باز، سه لاين اميد بخش و 12 ژرم۔ پلاسم محلي خيار طراحي و اجرا گرديد. صفات مختلف مؤثر بر كيفيت ميوه نظير ابعاد، سفتي، مقدار ماده خشك، ميزان پتاسيم ميوه به همراه تست روميزي اندازه گيري و يادداشت برداري شدند. نتايج حاصل از بررسي صفات نشان داد اثر ژنوتيپ بر صفات اندازه گيري شده به جز وزن، چغرمگي، ميزان ماده خشك و خاكستر معني دار بود. بر اساس نتايج تحقيق، رقم دلتا گرين به عنوان ژنوتيپ برتر از نظر كيفيت طعم شناخته شد. تجزيه عامل ها به روش مولفه هاي اصلي، چهار عامل اصلي كه 80 درصد از تنوع داده ها را توجيه مي نمودند شناسايي كرد. عامل اول به شدت تحت تأثير خواص مكانيكي بافت قرار گرفت و خواص شيميايي و فيزيكي هر دو عامل دوم را تحت تأثير قرار دادند. عامل سوم تحت اثر خواص فيزيكي بود. همچنين با توجه به نتايج اين آزمايش بيشترين مقدار كيفي طعم و بافت در نمونه هايي با نسبت طول به قطر زياد، نسبت قطر ميوه به قطر حفره بذري كم، مقدار پتاسيم و كربوهيدرات متوسط و سفتي كم مشاهده شد

Abstract Fresh fruit consumption of cucumber reqired developing and breeding new cultivars bearing high fruit quality in terms of shape, flavor and taste along with storage quality to meet market demands. In order to determine and evaluate fresh cucumber quality related traits a study was conducted using randomized complete block design with three replications. 27 cucumber genotypes including seven greenhous hybrids, five opendoor hybrids, three elite lines and 12 Iranaian local gernpelasm were selected. Some quality related characters such as size, firmness and other texture mechanical properties, dry matter content, potassium content, sugar content etc. were measured. Effects of each genotype on measured characters were significant except for fruit weight, thoughness, dry matter and ash content. Deltagreen hybrid was rated as the best score for the quality of flavor and texture. Principal components analysis showed that eithty percent of the observred variability was explaimed by the first four components. PC1 reperesented mainly mechanical properties; PC2 explains chemichal and physical properties; PC3 reperesemtes mainly physical properties. In sum based on the results of current experiment, the higher quality of flavor and texure were observed in genotypes with high ratio of fruit length to fruit diameter (L/D), low ratio of fruit diameter to pelacental diameter ratio (FD/PD), moderate content of potassium, polysaccharide and soluble sugars and low firmness.