فرآيند كشف معناي متن مقدس در انديشه اريگن و عبدالرزاق كاشاني

يكي از مباحث مهم در روش تفسير، فرآيند كشف معناي متن مقدس و ابزارهاي لازم براي رسيدن به معنا است كه اين مسئله در اين مقاله در انديشه دو تن از مفسران عارف‌مسلك مسيحي و مسلمان،‌ يعني اريگن و عبدالرزاق كاشاني، بررسي شده است. از آنجا كه تفسير اريگن و عبدالرزاق كاشاني از مقوله تفسير باطني بوده و معنا در تفسير باطني، از نوع معناي باطني است،‌ اين پرسش مطرح است كه: در انديشه اين دو مفسر، براي رسيدن به معناي نهفته در وراي معناي ظاهري عبارت‌هاي متن مقدس به چه ابزاري نياز است و چه فرآيندي را بايد طي كرد؟ از بررسي اين مسئله در انديشه اريگن و عبدالرزاق روشن مي‌شود كه مفسر براي كشف معناي باطني نيازمند طي دو مرحله اصلي، يعني سلوك معنوي و كسب هدايت پديدآورنده متن مقدس در تفسير، است كه از اين مراحل مي‌توان به عامل دروني و عامل بيروني مؤثر بر فرآيند كشف معناي متن مقدس ياد كرد.