سلوك عرفاني در كشف‌الاسرار

نوبت سوم كشف‌الاسرار به منزله يكي از تفاسير ادبي عرفاني همواره مورد توجه بوده است. ميبدي در اين نوبت استنباط‌هاي عرفاني از آيات قرآن را با زبان ادبي بيان كرده است. در بعضي از قسمت‌هاي اين نوبت ميبدي به موضوع حال و مقام يا ترتيب مراحل سلوك اشاره كرده است. پيگيري اين اشارات مي‌تواند نظر ميبدي را درباره مراحل سير و سلوك عرفاني آشكار كند. از اين رو لازم است همه اشارات ميبدي درباره سالك و مقامات سلوك، و نيز عبارات او درباره موضوعاتي كه در طريقت عرفاني نقش دارند، استخراج و تحليل شود و سپس، درباره مراحل سلوك، مقدمات، اقسام و مراتب هر مرحله تحقيق شود. بدين منظور، اين مقاله بر آن است مراحل سلوك و كمال معنوي انسان را در نوبت سوم كشف الاسرار برشمارد و پيوند ميان اين مراحل را با آيات و اصطلاحات قرآني بررسي كند. نتيجه حاصل از اين پژوهش، افزون بر اين كه ترتيب مراحل سلوك را از ديدگاه يك مفسر عارف نشان مي‌دهد، ريشه‌هاي قرآني عرفان اسلامي را نيز تبيين مي‌كند.