رابطه قدرت و خشونت نگاه در نمايش‌نامه در بسته

اين مقاله به بررسي درون‌مايۀ «نگاه خيره» مي‌پردازد. درون‏‌مايۀ «نگاه خيره» از جمله مباحثي است كه هم در آثار ادبي و فلسفي سارتر و هم در فلسفۀ فوكو مورد توجه قرار گرفته است. در اين مقاله، باور اين دو فيلسوف دربارۀ قدرت «نگاه خيره» در نمايش‏نامۀ تمثيل‌گونۀ در بسته اثر ژان پل سارتر بررسي مي‏شود. با واكاوي در تار و پود اجزاي اين نمايش‏نامه و با به‌كارگيري ابزارهايي كه «نگاه خيره» در اختيار دارد و از آن طريق به هستي ديگري عينيت مي‏بخشد، در اين مقاله سعي بر آن است كه چگونگي سلب آزادي سوژه [فاعل شناسا] و بيگانه‌شدگي فرد نسبت به وجود واقعي خود نشان داده شود. اثرات دائمي، محونشدني و نابودكننده‌اي كه زير سايۀ سنگين «نگاه خيره» ديگري در شخصيت سوژه [فاعل شناسا] جاري مي‏شود، آزادي افراد را تحت‌الشعاع خود قرار مي‏دهد و در چنگال رابطۀ قدرت، اسير و گرفتار مي‏كند همچنان كه شخصيت‌هاي نمايش، اينه ، استل و گارسين در هزارتوي روابط قدرت گرفتار مي‎شوند و از آنجا كه در برابر هجوم «نگاه خيره» ديگري، به شيء بي‏دفاعي تبديل ‏مي‏شوند، راه گريز براي فرار از چشمي كه به آن‏ها خيره شده است، نمي‏يابند.