نقش پژوهش و دراماتورژي در (باز)ترجمه: نگاهي به ويرايش و بازترجمه آثار ايبسن به قلم بهزاد قادري

مقالۀ حاظر با بررسي ترجمۀ پنج نمايش‌نامۀ هنريك ايبسن شامل مرغابي وحشي، جن‌زدگان، روسمرسهولم، وقتي ما مردگان سربرداريم و آيوُلف كوچولو، به قلم بهزاد قادري، مي‌كوشد نقش «پژوهش» و «دراماتورژي» را در اين ترجمه‌ها نشان دهد. بدين‌منظور، پس از مروري بر كردار نگارشي و پژوهشيِ مترجم، تقسيم‌بندي مشخصي در سه سطح پيرامتنيت، بينامتنيت و متنيت صورت گرفته، مصاديقِ هر يك ارائه شده و با تحليل تفصيلي داده‌هاي منتخب، اين دو ويژگي در ترجمه‌هاي قادري كندوكاو شده است. يافته‌هاي مقاله مبين آن است كه پيرامتن را در آثار اين مترجم مي‌توان به سه عنصر مقدمه‌، نقد و پانويس تقسيم كرد. توسل مترجم به مناسبات بينامتني از يك سو به‌منظور تحليل ادبي آثار و از سوي ديگر براي معادل‌يابيِ مناسب صورت گرفته است. ارزيابي ترجمه‌هاي قادري در سطح متنيت نيز توفيق نسبي او در ضبطِ محاوره در رسانۀ نوشتار توأم با رويكردي متعادل و متوازن، بازآفرينيِ گوناگوني‌ بيان در دو سطح «كاربر» و «كاربرد» زبان و گرايش به ترجمه‌هاي اصطلاحي را نشان مي‌دهد. تأكيد هميشگي بر ارجحيت وجه «اجراييِ» متون نمايشيِ مقصد بر وجه ادبيِ آن‌ها نيز از ديگر ويژگي‌هاي ترجمه‌هاي قادري ا‌ست.