نقد كاربست ساختگرايي تكويني گلدمن بر رمان‌هاي فارسي

جامعه‌شناسي رمان به عنوان يكي از روش‌هاي تحليل، در سال‌هاي اخير مورد توجه جامعه ادبي قرارگرفته‌است؛ با اين‌ حال، كاستي‌ها و نارسايي‌هايي در كاربرد رويكردهاي اين روش براي نقد رمان‌هاي ايراني وجود دارد كه مطالعه انتقادي آن را ضروري مي‌سازد. در اين پژوهش انتقادي، ده مقاله علمي پژوهشي كه به‌ نقد جامعه‌شناختي رمان‌هاي ايراني براساس رويكرد ساختگرايي تكويني گلدمن پرداخته‌اند مطالعه شده‌است. اين مطالعات نشان مي‌دهد كه پژوهش‌هاي كامل و جامع در اقليت قرار دارد؛ چراكه كاربست اين رويكرد مستلزم رعايت شرايطي است كه بي‌التفاتي پژوهشگر نسبت به آنها گاه منجر به ناكامي مطالعه شده‎است. برخي از نارسايي‌ها به درك نادرست پژوهشگر از مفاهيم نظري و درنتيجه عدم تبيين و كاربست آنها در متن، افتادن در دام تقليل‌گرايي و اعمال اجزايي از نظريه بر متن به‌‌جاي كل آن، عدم شناخت روش و اهداف نظريه، بي‌التفاتي پژوهشگر نسبت به بستر اجتماعي خلق نظريه، سهل‎انگاري در انتخابِ متني همسو با نظريه و نيز ضعف تفكر انتقادي پژوهشگران در فرايند مطالعه منظرگرايانه اثر معطوف است. شناسايي، طبقه‌بندي و تحليل اين آسيب‌ها با روش فراتحليل، هدف مطالعه حاضر بوده‌است.