كنترل نشتِ كانال با تركيب خاككربنات دوسود و ملاس

در اين پژوهش به­منظور افزايش راندمان انتقال آب در كانال‌هاي خاكي، يك پوشش ارزان قيمت معرفي شده است. براي اين منظور آستردهي كانال‌هاي خاكي با استفاده از كربنات دوسود و ملاس نيشكر مورد بررسي قرار گرفته است. تركيب نمك دوسود با خاك منجر به واگرائي ذرات رس، كاهش خلل و فرج و در نهايت كاهش نفوذپذيري در آن مي‌شود. در اين تحقيق با توجه به ميزان درصد رس در نمونه‌هاي خاك، اثر ميزان به‌كارگيري درصدهاي مختلف (2 الي10) كربنات دوسود بر ميزان نشت مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه حداقل ميزان نفوذپذيري از تركيب كربنات دو سود با نمونه‌ي خاكِ با بافت سيلتلومي (با 10 درصد رس) از تركيب 8 درصد وزني كربنات دو سود محقق مي‌گردد. مشاهدات نظير نشان داد كه درصد مورد نياز كربنات دوسود براي دستيابي به حداقل نفوذپذيري در خاك‌هاي با بافت لومي (با 15 و 20 درصد رس) و در خاك با بافت سيلت رسي لومي (با 30 درصد رس) به 10 درصد افزايش مي‌يابد. آزمايش‌ها نشان داد كه با كاهش ميزان رس در نمونه‌هاي مورد بررسي، عوارض ناشي از به‌كارگيري كربنات دوسود و متلاشي شدن ساختمان خاك، بايد خاك از نقطه‌نظر پايداري و فرسايش آبي اصلاح شود. به منظور تثبيت ذرات متلاشي شده خاك و افزايش زاويه اصطكاك داخلي ذرات از ملاس نيشكر استفاده شده است. بررسي نتايج نشان داد كه روند تغييرات ميزان ملاس مصرفي در نمونه‌هاي اشباع مورد آزمون، تحت شرايط بهينه 6 الي 10 درصد وزني، بسته به­ميزان رس نمونه تغيير مي‌يابد. به­منظور كنترل فرسايش آبي، سطوح نمونه پس از تركيب با گوگرد، به وسيله غلطك داغ اتوكشي گرديد. تجربه‌هاي ناشي از آزمون‌هاي مختلف در اين پژوهش نشان داد كه اتو زدن سطوح جداره كانال با غلطك داغ پس از تركيب با حداقل 2 درصد گوگرد منجر به ايجاد يك لايه جوشني در سطوح نمونه شده و اين امر منجر به افزايش مقاومت خاك در مقابل فرسايش آبي خواهد شد. علاوه بر آن به‌كارگيري گوگرد منجر به دفع حشرات و جانوران موزي شده و در صورت انحلال با جريان و انتقال به درون مزرعه مي‌تواند به‌عنوان يك ماده ساده مغذي نقش مفيدي را ايفاء نمايد.