تخمين آبشستگي پايين دست سازه سيفون معكوس بالارود با استفاده از روش هاي فرا ابتكاري

فرسايش عمومي و پايين افتادن بستر رودخانه بالارود منجر به آشكار شدن سازه‌ي مدفون سيفون معكوس بالارود شده است. اختلاف به­وجود آمده در بالادست و پايين دست آن باعث تشكيل يك حوضچه­ي استغراق در پاياب آن شده است. جريان عبوري از روي لبه­ي پهن تاج سيفون معكوس منجر شده تا اين سازه مانند يك شيب­شكن عمل نمايد. در اين تحقيق نتايج يك مطالعه مشابه درخصوص اثر دانه­بندي مصالح بستر حوضچه استغراق، عمق پاياب، پتانسيل كل و همچنين اثر عرض جت جريان ريزشي از روي تاج بدنه يك سيفون معكوس بر الگوي آبشستگي پايين­دست آن مورد بررسي قرار گرفته است.براي اين منظور با استفاده از تحليل­ابعادي و رگرسيون غيرخطي روابطي بدون بعد براي تخمين حداكثر عمق و مكان حفره آبشستگي و همچنين حداكثر ارتفاع و موقعيت مكاني تپه رسوبي در پايين‌دست اين نوع سازه‌ها ارائه شده است. در بخش دوم تحقيق با استفاده ازسيستم داده كاوي برنامه­سازي ژنتيك و مدل شبكه­عصبي مصنوعي نسبت به تدقيق روابط اقدام گرديد و در بخش سوم با استفاده از تحليل حساسيت، تأثير پارامترهاي مؤثر بر ابعاد آبشستگي مورد بررسي قرار گرفت. تحليل نتايج نشان داد رگرسيون غير­خطي به روش گام­به­گام پيشرو در مقايسه با مدل ارائه شده توسط برنامه­سازي ژنتيك و مدل شبكه­عصبي در تخمين پارامتر نسبي حداكثر عمق آبشستگي به­ترتيب از ضريب همبستگي 962/0، 971/0 و 991/0برخوردار است. از طرفي شيب خط برازش شده از بين مقادير  نتايج مشاهداتي و محاسباتي هر سه مدل براي پارامترهاي بدون بعد s/z، XS/z، hd/z، XD/zحاكي از برتري پيش­بيني انجام شده توسط شبكه عصبي مصنوعي مي­باشد.