تخصيص بهينه آب و اراضي تحت شرايط عدم حتميت با استفاده از مدل WFGP (مطالعه موردي: شهرستان همدان)

امروزه استفاده از مدل‌هاي برنامه‌‌‌ريزي رياضي براي تعيين الگوهاي زراعي مناسب از جايگاه ويژه‌‌‌اي برخوردار هستند. به همين منظور، در اين مطالعه براي تعيين الگوي بهينه كشت و تخصيص آب و اراضي تحت شرايط عدم حتميت در شهرستان همدان از مدل برنامه‌‌‌ريزي آرماني فازي وزني (WFGP) استفاده شد. اين مدل با سه الگوي وزن‌هاي مساوي، وزن‌هاي متفاوت كاهنده، وزن‌هاي متفاوت افزاينده براي آرمان‌ها و محدوديت منابع آبي و با در نظر گرفتن اهداف زيست‌محيطي و اقتصادي طراحي شده است. داده‌‌‌هاي موردنياز مربوط به سال 13931392 هستند كه از پايگاه اطلاعاتي سازمان جهاد كشاورزي استان همدان جمع‌آوري شدند. اهداف به­كار‌‌‌گرفته شده در مدل فوق شامل حداكثر كردن سود ناخالص، حداكثر كردن نيروي كار مورد‌‌‌نياز و استفاده مطلوب از كود شيميايي هستند. بدين منظور، مجموع درجه عضويت همه آرمان‌هاي فازي در مدل حداكثر گرديد. حل مدل پيشنهادي در محيط نرم‌‌‌افزاري GAMS 24.1 صورت گرفت. نتايج نشان داد كه با ايجاد انعطاف در ضرايب فني و به­كارگيري وزن‌‌‌هاي مساوي براي آرمان‌‌‌هاي فازي، منابع موجود به­صورت بهينه تخصيص‌يافته و مجموع سطح زير كشت محصولات زراعي نسبت به شرايط فعلي 22 هكتار كاهش مي‌‌‌يابد. اما با به­كارگيري وزن‌‌‌هاي متفاوت فزاينده و كاهنده براي آرمان‌‌‌ها، مجموع سطح زير كشت محصولات زراعي به ترتيب 25 و 875 هكتار افزايش مي‌‌‌يابد. با توجه به نتايج به­دست آمده، جهت توسعه بخش كشاورزي استان همدان، برنامه‌ريزي و مدل‌سازي از پايين به بالا پيشنهاد شد. براي تحقق اين امر، نياز است كه تصميمات لازم از سطح شهرستان شروع شده و تا سطح ملي ادامه يابند.