واكاوي تطبيقي دفاع مشروع در فقه اماميه و حقوق بين‌الملل

دفاع به معناي راندن، دور كردن و دفع تجاوز به حريم فرد با هدف تأمين امنيت جسمي و روحي افراد جامعه، يكي از مسائل مهم امروز در گستره فقه و حقوق اسلام و حقوق بين الملل است كه در خلال آن فرد به حفظ جان يا شخصيت و آبروي خود يا افراد ديگر در مقابل متجاوز مي پردازد. اين عملكرد در هر يك از دو منبع مذكور داراي شرايط و ضوابطي از قبيل: تناسب و تلازم دفاع با خطر، تجاوز نظامي و مسلحانه، ضرورت و لزوم دفاع در مقابل متجاوز و ... است كه با تفاوت ها و مشابهت هايي بروز و نمود يافته است. دين اسلام در برخي موارد نه تنها دفاع را نوعي حق بلكه نوعي تكليف واجب دانسته و افرادي كه درراه دفاع از حريم كشته مي شوند را شهيد معرفي نموده است. اين در حالي است كه در حقوق بين الملل به جنبه‌حق بودن آن تأكيد شده و در برخي تفاسير موسّع، آن را از محدوده دفاع خارج ساخته و به حالت حملات پيشگيرانه مبدل ساخته كه ماهيت دفاع مشروع را تحت الشعاع قرار داده و از حالت عادي خارج مي سازد. همگرايي و واگرايي مباني اسلام با مباني غرب از اين نقطه آغاز مي شود كه در اين پژوهش قابل بحث است.