مفهوم و آيين دادرسي دعوا و رأي غيرقابل تجزيه و تفكيك

آيين دادرسي به دعوا و رأي غيرقابل تجزيه و تفكيك در نظام حقوقي ايران با ابهام و اجمال جدّي مواجه است. حتي يك تعريف ساده از قابليت يا عدم‌قابليت «تجزيه» و «تفكيك» در قانون ديده نمي‏شود تا بتوان مفهوم و مصداق «دعواي قابل تجزيه» و «رأي قابل تجزيه و تفكيك» را يافت. اين موضوع دامنگير رويه قضايي نيز شده است. هرگاه مسئله جدا كردن بخشي از خواسته و صدور رأي در زمينه آن قسمت از خواسته كه مقتضي صدور رأي است باشد، موضوع ناظر به «قابليت تجزيه دعوا» است و هرگاه مسئله سرأيت رأي به اشخاصي در ميان باشد كه در دادرسي ناشي از اعمال يك طريقه شكايت «شركت نكرده‏اند» يا «شركت داده نشده‏اند»، موضوع به «رأي قابل يا غيرقابل تجزيه و تفكيك» مربوط است. نگاه حقوق فرانسه به رأي غيرقابل تجزيه و تفكيك نفي نمايندگي ميان‏ آنان و لزوم طرف قرار گرفتن همه اين اشخاص هنگام اعمال يك طريقه شكايت است. در حقوق ايران، نظريه تسري مفاد رأي پذيرفته شده، كه تا حدّي به نظريه نمايندگي نزديك است.