معرفي گياهان خودروي خوراكي كوه‌گيلويه‌ و بويراحمد

Introducing Edible Wild Plants of Kohkiluey and Boyer Ahmad

اين مقاله با هدف جلب توجه مسؤلين كشوري و استاني و همچنين ساكنين استان كهگيلويه‌ و‌ بويراحمد بويژه طرفداران محيط زيست نسبت به خطري كه گياهان خودروي منطقه را مورد تهديد قرار مي دهد تهيه گرديده است. ابزار تحقيق مشاهده و مصاحبه و منابع مكتوب بوده است. ادامه زندگي مردم كوچ رو وابسته به توليدات دامي و گياهان خودرو بوده است . به همين جهت تقويم مربوط به سكونت خود را طوري تنظيم مي‌كرده‌اند كه در فصول سال به ميوه و دانه‌ي گياهان خودرو در ييلاق و قشلاق دسترسي داشته باشند . همچنين در مورد استفاده از جانوران حلال گوشت وحشي كه همزمان با آنها به سردسير و گرمسير مهاجرت مي‌كردند بتوانند استفاده كنند. چون مردم كوچ رو هر روز براي همان روز غذا تهيه مي‌كردند هيچگاه بيش از نياز خود به گياهان خودرو و جانوران حلال گوشت آسيب زيادي نمي‌رساندند و آنهارا جزو اموال مشترك طايفه مي‌دانستنذ. گرچه گياهان خودروي منطقه‌ي سردسيري و گرمسيري متفاوت هستند ، اما بغضي از آنها هم در سردسير و هم در گرمسير مي‌رويند . مانند بلوط كه در حدود 80 درصد پوشش جنگلي استان كهگيلويه‌ و‌ بوير احمد را تشكيل مي‌دهد و تا چند سال پيشتر به جاي دانه‌ي غلات از ميوه‌ي اين درخت به جاي نان استفاده مي‌كردند . تا 50 سال پيشتر در اثر نبود راههاي ماشين رو و به سبب اينكه مراتع و جنگل‌ها جزو اموال مشترك طايفه به شمار مي‌رفت ، افراد هر طايفه خود را در حفظ آن متعهد مي‌دانستند ، اما در سال هاي اخير به سبب بهره برداري بي‌رويه از گياهان و شخم مراتع اعم از مسطح و شيب دار بسياري از گياهان با ارزش در معرض نابودي قرار گرفته‌انذ. به علاوه در اثر فقر مردم و آزمندي سودجويان ، بهره برداري از گياهان خود رو حالت تجاري پيدا كرده است . به عنوان مثال بسياري از نقاطي كه محل رويش انبوه كنگر بوده است به سبب بهره برداري بي رويه فاقد كنگر مي‌باشد . اين روند رو به افزايش باعث گرديده كه در آينده اي نه چندان دور بسياري از گياهان خود روي خوراكي از بين بروند . وجود اين خطر هشداري است براي همه‌ي مسؤلين كشوري و استاني و مردم بومي و علاقه مندان به محيط زيست.

This article aims to draw attention of formal officials and also residents of Kohkiluey and Boyer Ahmad specially environmentalist, towards risks that threaten the life of wild plants of the region. During seasonal migrations, the meal was prepared daily and this never damaged wild plants and halal animals. In fact migrant tribal knew them as common property of the group. Although wild plants of cold and hot areas/ summer and winter areas are different, some such as Oak grow in both areas. In recent years because of uncontrolled utilization of plants, many of precious plants have been endangered. As a matter of general poverty and greed of profit seeker, utilization of wild plants become as business. This would be a warning for all of formal officials, local residents and environmentalists.