قداست و نمودهاي آن در بوديسمِ مهايانه

Sacredness and its Expressions in Mahayana Buddhism

گرچه شايد در نگاه نخست، بوديسم تهراواده (هينه‌يانه) عاري از هر گونه قداستي به ‌نظر برسد، اما در بوديسم مهايانه اعتقاد به امر قدسي و پرستش موجودات متعالي (انواع بودا)، فضاي اين آيين را مشحون از قداست كرده است. به ‌رغم تنوع آراي دين‌پژوهان، ظاهراً در بوديسم مهايانه قداست به‌ مثابۀ حقيقتي ذومراتب، داراي مجلاهاي متنوع و ساحتِ ملكوتي همۀ موجودات در نظر گرفته مي‌شود. نقاط عطف زندگي سيدارتاگوتَمه‌بودا و تعاليم وي مبناي بسيار مهمي در اعتقاد پيروان بودايي به قداست برخي از نمادها، مفاهيم و مكان‌ها بوده است. آموزۀ تري‌كايه، بودي‌ستوه‌هايي مثل اَوَلوكيتشوره و مَيتِريه، مفاهيمي چون «شونياتا» و «چنيني» (تتاتَه)، اماكني همچون استوپاها و معابد، انواع شمايل‌نگاري‌هاي قدسي، نمادهاي ديني مثل مَندَله و مجموعۀ اساطير بودايي و جاتَكه‌ها، در زمرۀ برجسته‌ترين وجوه قداست در مهايانه به‌ شمار مي‌آيد. غايت اصلي پژوهش پيش‌ رو كه به روش توصيفي‌تحليلي صورت پذيرفته، عمدتاً شناسايي عميق‌تر قداست و نمودهاي آن در بوديسم مهايانه بوده است.

Although, there initially seems to be no sacredness to Hinayana Buddhism, Mahayana Buddhism is rife with beliefs in the sacred and worship of transcendental entities (types of Buddha). Notwithstanding diverse views by scholars of religions, the sacred seems to be conceived of in Mahayana Buddhism as a graded, differently manifested entity, and as a spiritual dimension of all entities. The milestones of the life of Siddhartha Gautama Buddha as well as his teachings were important grounds for the belief of Buddhist followers in the sacredness of certain symbols, notions, and places. The most prominent sacred dimensions of Mahayana include the doctrine of Trikaya, bodhisattvas such as Avalokiteśvara and Maytreya, notions such as “Sunyata” and “suchness” (Tathata), places such as stupas and temples, a variety of sacred iconographies, religious symbols such as mandala, and Buddhist myths and Jatakas. The goal of this descriptive-analytic research is mainly to arrive at more profound understanding of sacredness and its expressions in Mahayana Buddhism.