مطالعة جامعه شناختي قانون گريزي با تأكيد بر حوزة راهنمايي و رانندگي (موردمطالعه: استان خوزستان)

زمينه و هدف: قانون گريزي از قوانين راهنمايي و رانندگي و پيامدهاي ناشي از آن مانند كشته ها و مجروحان، بر اساس آمارهاي مراكز انتظامي و پزشكي، در كشور ايران يك مسئله اجتماعي است كه تمام سطوح جامعه در ابعاد فردي، خانوادگي و ملي را درگير كرده و هر ساله آثار زيان بار اقتصادي و اجتماعي وسيعي را به دنبال دارد. هدف مقاله حاضر، مطالعه جامعه شناختي عوامل مؤثر بر گريز از قوانين راهنمايي و رانندگي است. روش: پژوهش حاضر، يك مطالعه توصيفي – تبييني و با روش غالب كمي - پيمايشي است. جامعه آماري از بين شهروندان ساكن بالاي 18 سال انتخاب و حجم نمونه آماري با سطح اطمينان 96 درصد و خطاي 4 درصد برابر با 613 نفر محاسبه و نمونه آماري هر شهرستان با لحاظ كردن نمونه متناسب با حجم جمعيت هر كدام از شهرها برآورد شد. يافته ها: نتايج نشان مي دهد كه تمام متغيرهاي واردشده در معادله، اثر مستقيم بر گريز از قوانين و مقررات رانندگي داشته كه به ترتيب ميزان اثر آنها عبارتند از: آگاهي قانوني ( 0/139)، پيوند اجتماعي ( 0/134-)، احساس آنومي ( 0/112) و عدالت رويه اي ( 0/086). متغيرهاي آگاهي از قوانين، عدالت رويه اي و پيوند اجتماعي با قانون گريزي رابطه منفي دارند و متغير احساس آنومي با آن رابطه مثبت را نشان ميدهد. همچنين با استفاده از معادله رگرسيوني مشخص شد كه اجراي عدالت رويه اي و به طور كلي برخورد و چگونگي تعامل مأموران پليس (برخورد احترام آميز و همراه با بي طرفي در مقايسه با احساس آنومي، آگاهي قانوني و پيوند اجتماعي، سهم بيشتري در رفتار قانون گريزانه آنان دارد. نتيجه گيري: با عنايت به نتايج حاصل از پژوهش پيشنهاد مي شود كه با استفاده از رسانه هاي جمعي، تابلوها، فيلم ها، برگزاري كلاس هاي آموزشي قبل و بعد اخذ گواهينامه، پرداختن به آموزش گروه هاي سني پايين از طريق مدارس و استفاده هرچه بيشتر از فضاي مجازي به سطح آگاهي و دانش شهروندان در مورد آگاهي از قوانين راهنمايي و رانندگي اهتمام ورزيده شود. همچنين با توجه به نقش و سهم بيشتر اجراي عدالت رويه اي، به آموزش هر چه بيشتر و كاربردي مأموران پليس در ارتباط برخورد احترام آميز و توام با بي طرفي با متخلفان پرداخته شود.