موزه ها و پُرسمانِ هويت: بازديد از موزة مردم شناسي زابل و موزة منطقه اي جنوب شرق ايران در زاهدان

Museums and Identity Questions: Visiting the Zabol Museum of Anthropology and the Museum of Southeast Iran in Zahedan

از ديرباز و در جوامع مختلف، صاحبان هويت‌هاي گوناگون، شيوه‌هاي متنوعي را و به‌منظور نمايش اين هويت‌هـا در زندگي خود به كار مـي‌گرفته‌اند. با تأمل در فرهنگ‌هـاي گوناگون مي‌توان به حفظ، نگهداري و انتقال آنها از طرق گوناگون اشاره نمـود. در اين ميان، موزه‌ها مكان‌هـايي معنادار براي ارائه و نمايش هويت فرهنگي هستنـد كه به صورتي نمادين عمل مـي‌كنند. از سويي، فرهنگ‌هاي گوناگون، متاثر از نوعي جهاني‌شدنِ يك‌رنگ‌كننده كه آن‌ها را تحت الشعاع قرار داده، در تكاپويي پر جنب و جوش به‌منظور تمايزبخشي ميان خود و ديگري-ها افتاده‌اند. بنابراين و با توجه به اهميت مقولة فرهنگ در جامعة ايراني، اين پژوهش در پي پرداختن به اين موضوع در چارچوب پيشينه و ادبيات موجود در انسان‌شناسي و مشخصاً حوزة مربوط به انسان‌شناسي موزه است. از اين رو، مقالة حاضر با الهام از اين ادبيات و با اتخاذ روش مردم‌نگاري، تلاشي به‌منظور فهم نقش موزه‌ها در ارتباط بين هويت قومي و ملي (فرا قومي) با توجه به معناي تجربيات زيستة بازديدكنندگان موزه‌هاي مورد مطالعه در شهرستان‌هاي زابل و زاهدان مي‌باشد. يافته‌هاي به‌دست آمده در قالب پنج مضمون عمده و يك هستة مركزي ارائه گرديده‌اند. پنج مضمون عمده عبارتند از: كسب دانش و آگاهي تاريخي، تشديد حس تعلق خاطر قومي- ملي، تقويت منزلت قومي- ملي، تقويت خودآگاهي و خودباوري قومي- ملي، و زيبايي‌شناسي قومي- ملي. هستة مركزي كه كل روايت ارائه‌شده بر آن دلالت مي‌نمايد نيز، به توليد، بازتوليد و بازنمايي هويت قومي- ملي در موزه ارجاع دارد.

For a long time and in different societies, the owners of various identities have used a variety of ways to represent these identities in their lives. By thinking in different cultures, it is possible to preserve, maintain and transfer them in various ways. In the meantime, museums are meaningful places to present cultural identity that act symbolically. Various cultures, influenced by a kind of monochrome maker globalization, have been fallen in a vibrant roam to differentiate between themselves and others. Therefore, and given the importance of the category of culture in Iranian society, this research seeks to address this issue within the framework of the history and literature in the field of anthropology, and specifically the field of anthropology of the museum. Therefore, the present article inspired some concepts of phenomenological approach and by adopting the method of ethnography, is an attempt to understand the role of museums in the relationship between ethnic and national (trans-ethnic) identity with regard to the meaning of the experiences of visitors of museums in the cities of Zabol and Zahedan. The findings are presented in the form of five major themes and a central core. The five main themes are: the acquisition of historical knowledge and knowledge, the strengthening of the ethnic-national attachment, and the strengthening of ethnic-national dignity, the strengthening of self-awareness and ethnic-national self-esteem and ethnic-national aesthetics. The central core to which the entire narrative implies also refers to the production, reproduction and representation of the ethnic-national identity in the museum. Keywords